Κάποτε, ένας ξένος τουρίστας επισκέφθηκε έναν διάσημο αγιορείτη γέροντα και με έκπληξη διαπίστωσε ότι η κατοικία του αποτελούνταν μόνο από ένα δωμάτιο γεμάτο εικόνες και βιβλία.
Ένα τραπέζι, ένα ξύλινο παγκάκι, αυτά ήταν όλα τα έπιπλά του.
– Μα πού είναι τα έπιπλά σου; ρώτησε έκπληκτος ο Αμερικανός.
– Και τα δικά σου; απάντησε ο γέροντας.
– Τα δικά μου; Μα εγώ είμαι ...
«Ο όσιος Παΐσιος ο αγιορείτης έλεγε παραστατικά για το άδικο: “Για τα ορφανά, για τους αρρώστους, για τους γέρους, για όλα υπάρχουν ιδρύματα. Για το καημένο το άδικο, δεν έγινε κανένα ίδρυμα. Καθένας το παίρνει και το πετά στην πλάτη του άλλου, γιατί το βλέπουν βαρύ και άσχημο. Και όμως είναι τόσο γλυκό το άδικο, όσο τίποτε άλλο!
Οι ωραιότερες στιγμές που έζησα ήταν της αδικίας. Όποιος δέχεται το άδικο, δέχεται τον αδικημένο Χριστό στην καρδιά του. Οι καυγάδες γίνονται γιατί ο καθένας παίρνει περισσότερο δίκαιο απ’ όσο δικαιούται. Μόνο αν βρεθεί κανείς με πολλή αγάπη, μαζεύει το άδικο και αφήνει το δίκαιο στους άλλους. Μόνο ο Χριστός δέχθηκε όλο το άδικο σηκώνοντας τον Σταυρό για μας”» (όσιος Παϊσιος αγιορείτης, από Ιερομ. Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του αγιορείτου, Άγιον Όρος, σελ. 468).
Ποιο το χαρακτηριστικό δυστυχώς τις περισσότερες φορές στις ανθρώπινες σχέσεις, ακόμη και τις οικογενειακές, ή μάλλον κυρίως σ’ αυτές; Οι καυγάδες, οι εχθρότητες, τα μίση, οι αντιπαλότητες, οι αλληλοσκοτωμοί. Λίγες φορές θα δει κανείς οικογένειες να ...
-Γέροντα, γιατί πολλοί άνθρωποι, ενώ τα έχουν όλα, νιώθουν άγχος και στενοχώρια;
-Όταν βλέπετε έναν άνθρωπο να έχη μεγάλο άγχος, στενοχώρια και λύπη, ενώ τίποτε δεν του λείπει, να ξέρετε ότι του λείπει ο Θεός.
Όποιος τα έχει όλα, και υλικά αγαθά και υγεία, και, αντί να ευγνωμονή τον Θεό, έχει παράλογες απαιτήσεις και γκρινιάζει, είναι για την κόλαση με τα παπούτσια.
Ο άνθρωπος, όταν έχη ευγνωμοσύνη, με όλα είναι ευχαριστημένος. Σκέφτεται τί του δίνει ο Θεός κάθε...
Ως τώρα υπέθεσα ότι η πολυτέλεια των ενδυμάτων είναι απλή ματαιότητα˙ αλλά φοβάμαι πως αυτή είναι κατ’ εξοχήν η τροφός της κενοδοξίας και η μητέρα της υπερηφανείας, η οδός της πορνείας και προαγωγός όλων σχεδόν των παθών.
Είπα ότι είναι τροφός και μητέρα της κενοδοξίας και της υπερηφανείας, γιατί η ψυχή εκ φύσεως έχει συνήθεια να σχηματίζεται εσωτερικά μαζί με το σώμα˙ και αν το σώμα, παραδείγματος χάριν, ντύνεται ταπεινά, ταπεινώνεται και αυτή μαζί˙ αν όμως το σώμα ντύνεται ματαιόδοξα και υπερήφανα, ματαιοδοξεί και αυτή μαζί και υπερηφανεύεται, σύμφωνα με τον Ιωάννη της Κλίμακος που γράφει: «Η ψυχή εξομοιώνεται με ό,τι ασχολείται και λαμβάνει τον τύπο και την μορφή αυτών, τα οποία πράττει». (Λόγ. κε’ περί ταπειν.)˙ και είπα ότι είναι και οδός προς την πορνεία, γιατί ο μέγας Βασίλειος λέει: «Το να ασχολήται κανείς με τα μαλλιά και τα ενδύματα περισσότερο από όσο χρειάζεται αυτό είναι μία φροντίδα ή των ταλαιπώρων ή των αδίκων, σύμφωνα με τον λόγο του Διογένη» (Μέγ. Βασιλ. Λόγος προς τους νέους). Αλλά πώς κατανοείς, αδελφέ, την αδικία, την πορνεία ή την μοιχεία και πώς τη δυστυχία; Εγώ το εξηγώ με τη δυσφημία και...
Δύο ειδών ζώα φαίνονταν στον παλαιό Νόμο παρόμοια ακάθαρτα· εκείνα που δεν είχαν πόδια και εκείνα που είχαν πολλά πόδια. Θέλησε, λοιπόν, ο Κύριος να μας διδάξει έτσι, ότι δύο ειδών άνθρωποι δεν είναι δυνατό να του αρέσουν, εκείνοι που κατασαπίζουν σε μία άξια κατηγορίας αργία και αντίθετα, εκείνοι, που, θέλοντας να κάνουν πολλά, μπλέκονται σε αμέτρητες υποθέσεις και εργασίες, όμως και το ένα και το άλλο αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για την σωτηρία [1]. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να πούμε κάτι και για το ένα και για το άλλο, αποδεικνύοντας την ζημία, που προξενούν στην ψυχή και δείχνοντας τον τρόπο, που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε, για να τα θεραπεύσουμε.
ΜΕΡΟΣ Α ́
Το μεγαλύτερο έργο πολλών χριστιανών δεν είναι άλλο παρά το να περνούν όλη τους την ημέρα αργοί· να βαδίζουν στις πλατείες της πόλεως· να μιλούν για μηνύματα καινούργια και ανώφελα· να κοροϊδεύουν τους διαβάτες· να πηγαίνουν στην Εκκλησία, όταν δεν γνωρίζουν τι άλλο να κάνουν (και αυτό δεν το κάνουν από ευλάβεια, αλλά για να συναναστρέφονται εκεί και άλλους)· να βαδίζουν εδώ κι εκεί για περίπατο, όντας περισσότερο οφειλέτες σ’ εκείνον που θα τους βρη τον τρόπο να ξοδεύουν ανώφελα όλη τους την ημέρα και λογαριάζοντας πώς την περασαν πιο ευτυχισμένα, όταν την περάσουν χωρίς καμμία φροντίδα και μέριμνα. Αντίθετα θα δης άλλους να ασχολούνται με τόσες υποθέσεις και εργασίες, που ταλαιπωρώντας το σώμα πιέζουν το πνεύμα τους και μερικές φορές λιγοστεύουν την ζωή τους, χωρίς να δίνουν στην ψυχή την παραμικρή άνεσι. Τώρα, μολονότι και αυτές οι δύο κακές κατηγορίες είναι τόσο κοινές στους χριστιανούς, παρόλα αυτά, ποιος είναι εκείνος που σκέπτεται την ζημία που του προξενούν στην σωτηρία του;
ΜΕΡΟΣ Β’
Η ζημία που προξενεί στην ψυχή η αργία και οι πολλές εργασίες
Αν θέλουμε να μιλήσουμε για την αργία, το Πνεύμα το άγιο με λίγα λόγια μας τα φανερώνει όλα· «Η αργία δίδαξε πολλήν κακία» (Σοφ. Σειρ. 33,28). Η αργή ζωή δίδαξε τους ανθρώπους κάθε είδους κακία, γιατί εκείνος ο λόγος που λέει “πολλήν” σημαίνει το ίδιο με το να έλεγε το “κάθε” [2]. Σκέψου, λοιπόν, ότι ο διάβολος άνοιξε στον κόσμο αυτόν ένα σχολείο πονηριών και ...
