“Υπάρχει και κάτι χειρότερο απ’ την αμαρτία. Είναι η αλαζονεία της αρετής”, λέει ο Άγιος Αυγουστίνος, δείχνοντας μια άλλη αλαζονεία, αυτή των πιστευόντων ότι είναι κάτι το ξεχωριστό, ακόμη και μέσα στο ίδιο το σώμα της Εκκλησίας, αναδεικνύοντας μορφές ευσεβισμού και δοκησισοφίας με προσωπείο τελώνου της γνωστής παραβολής.
Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης φέρνει στη επιφάνεια τη σχέση αλαζονείας και οργής, συνιστώντας: “Αν βρεις τρόπο να αποβάλεις την υπερηφάνεια από τον χαρακτήρα σου, τότε δεν βρίσκει τρόπο ν’ αναπτυχθεί μέσα σου και το πάθος του θυμού”.
Ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός αντιπαραβάλει τον αλαζόνα με την εικόνα του εξωτερικού ενός τάφου: “Βέλτιον καλόν όντα, νομίζεσθαι κακόν, ή κάκιστον, δόξαν έχοντα (να φαντάζεται) αγαθού. Ως τάφος πλαστός τοις ανθρώποις φαινόμενος, και υπάρχων, όστις σεσηπόσι νεκροίς έσωθεν υπερόζων, έξωθεν λάμπει ασβέστω και ζωγραφίαις τερπναίς”.
Ο αλαζών μένει χωρίς στήριγμα, κατά τον Άγιο Ισαάκ το Σύρο: “Η υπερηφάνεια διώχνει τον φύλακα Άγγελό μας, ενώ η προσευχή και η ταπείνωση τον κρατά κοντά μας βοηθό και φύλακά μας”.
Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός συγκρίνει τον αλαζόνα με τον Αδάμ, που από αλαζονεία, “του γίνεσθαι ίσα Θεώ”, εξέπεσε του Παραδείσου:
“Αδάμ ποτε τον προπάτορα ο εχθρός παρασκευάσας ισοθεϊαν φαντασθήναι, εξήνεγκε παραδείσου και...
