Κονσερβοποίηση τροφίμων στο σπίτι - από «Τα φαγητά της γιαγιάς»

Κονσερβοποίηση ονομάζεται η μέθοδος επεξεργασίας των τροφίμων, που σκοπό έχει να μεγαλώσει την διάρκεια ζωής τους, αλλά και την ασφαλή συντήρησή τους. Τη χρησιμοποιούμε για να διατηρήσουμε λαχανικά, τουρσιά, φρούτα, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, λικέρ κ.α., χωρίς το φόβο ότι θα μας χαλάσουν.

Η διαδικασία κονσερβοποίησης, συνίσταται στην τοποθέτηση των τροφίμων μέσα σε κλειστά, γυάλινα ή μεταλλικά δοχεία, το σφράγισμα και τη θέρμανσή τους ή μη, με σκοπό την καταστροφή των μικροοργανισμών και των ενζύμων, που προκαλούν αλλοίωση στα τρόφιμα, αλλά και τη διαφύλαξή τους από μία νέα μόλυνση, όπως και από την επίδραση του αέρα.

Η μέθοδος κονσερβοποίησης, διαφέρει ανάλογα με τα τρόφιμα και ειδικά με την οξύτητά τους. Αυτά που έχουν υψηλή οξύτητα, όπως τα φρούτα, οι χυμοί τους, οι πίκλες κ.α., είναι πιο εύκολο να συντηρηθούν, ενώ τα τρόφιμα χαμηλής οξύτητας, όπως τα λαχανικά, πρέπει να τα θερμάνουμε για μικρό ή μεγαλύτερο χρόνο και επιπλέον να τους αυξήσουμε την οξύτητα, προσθέτοντας χυμό λεμονιού ή ξύδι.

Για να γίνει σωστά η κονσερβοποίηση και τα τρόφιμά μας να διατηρηθούν ασφαλή, θα πρέπει πρώτα να αποστειρώσουμε τα σκεύη, έπειτα να τοποθετήσουμε μέσα τα τρόφιμα (βρασμένα, προβρασμένα ή ζεματισμένα) και, ανάλογα την περίπτωση, να τα παστεριώσουμε κι έπειτα να προχωρήσουμε στην κονσερβοποίηση. Αν σε κάποιο από τα στάδια επεξεργασίας επιμολυνθούν τα σκεύη ή τα τρόφιμά μας, το πιθανότερο είναι να αλλοιωθούν και να είναι ακατάλληλα ή και επικίνδυνα για κατανάλωση.


•  Απλή κονσερβοποίηση φαγητών και γλυκών (για μικρής διάρκειας συντήρηση)

Πλένουμε σχολαστικά, με νερό και σαπούνι τα σκεύη (γυάλινα βάζα - καλύτερα όχι πολύ μεγάλα, καπάκια, λάστιχα) και τα εργαλεία (κουτάλες, χωνί με φαρδύ στόμιο), τα ξεπλένουμε και τα αποστειρώνουμε μέσα σε βραστό νερό για 12', ώστε να καταστρέψουμε τα μικρόβια, τα βάζουμε να στραγγίσουν πάνω σε καθαρή πετσέτα, κι έπειτα τα σκουπίζουμε απ΄έξω. Εναλλακτικά, αφού στραγγίσουν, τα βάζουμε στη σχάρα του φούρνου πάνω σε καθαρή πετσέτα να στεγνώσουν, στους 120°C, για 4'- 5' λεπτά.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και παλιά βαζάκια, αλλά όχι παλιά καπάκια που έχουν σκουριάσει, στραβώσει ή είναι φθαρμένα, τα οποία καλό είναι να τα αντικαταστήσουμε με καινούρια.

Έπειτα γεμίζουμε αμέσως ένα - ένα τα βάζα, μέχρι επάνω (αφήνοντας 1 - 1½ εκατοστό κενό) με τη ζεστή μαρμελάδα ή το γλυκό του κουταλιού ή τα φρούτα (αφού τα πλύνουμε, τα αποφλοιώσουμε, τα ζεματίσουμε, όταν χρειάζεται και αφαιρέσουμε τα κουκούτσια) ή τα λαχανικά (ζεματισμένα ή προμαγειρεμένα), χρησιμοποιώντας ένα χωνί με μεγάλο άνοιγμα, για να μην τα λερώσουμε.
Τα τρόφιμα και τα βάζα, θα πρέπει να είναι και τα δύο ζεστά.
Κονσερβοποίηση τροφίμων στο σπίτι - από «Τα φαγητά της γιαγιάς»
Κονσερβοποίηση τροφίμων στο σπίτι - από «Τα φαγητά της γιαγιάς»
Ακολούθως, προσθέτουμε στα βάζα (όπου χρειάζεται) το υγρό, μέσα στο οποίο θα βρίσκονται τα τρόφιμα, όπως άλμη για τα λαχανικά ή σιρόπι ζάχαρης για τα φρούτα ή λάδι για το ψάρι, κλπ.

Έπειτα και ανάλογα με τα τρόφιμα, αφαιρούμε από τα βάζα τον αέρα που υπάρχει εγκλωβισμένος μέσα, βυθίζοντας ένα μαχαιράκι στα πλαϊνά των βάζων, γύρω - γύρω, 3 - 4 φορές και μετά πιέζουμε λίγο και την επιφάνειά τους.
Καθαρίζουμε καλά τα χείλη των βάζων, διότι τυχόν υπολείμματα τροφίμων, θα εμποδίσουν το σωστό σφράγισμά τους.

Κλείνουμε σφιχτά τα βάζα με τα καπάκια, μέχρι το τέρμα.
Σε όλη τη διαδικασία, προσέχουμε να μην αγγίξουμε το εσωτερικό μέρος των βάζων με γυμνά χέρια ή με αντικείμενα που δεν είναι καθαρά, για να μην επιμολύνουμε τα τρόφιμα.
Κονσερβοποίηση τροφίμων στο σπίτι - από «Τα φαγητά της γιαγιάς»
Κονσερβοποίηση τροφίμων στο σπίτι
Έπειτα γυρίζουμε τα γεμάτα βάζα, (αφού τα σφραγίσαμε με το καπάκι τους), ανάποδα με...