Η «ιερή κομπανία» ενός πολύτεκνου ιερέα



oikogenia-ierea
Του Δημήτρη Ριζούλη
Την Τετάρτη στις εκδηλώσεις για την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων ένα ξεχωριστό σχήμα έχει αναλάβει να ντύσει μουσικά την ιστορική επέτειο.
Πρόκειται για το συγκρότημα του πατέρα Μιχαήλ Κουκουβά από την Κάλυμνο, που αποτελείται από τα επτά μέλη της οικογένειας του.
Στο κακονάκι θα βρίσκεται ο ιερέας, στο λαούτο η πρεσβυτέρα και στα βιολιά, τις κιθάρες και τις φωνές τα πέντε τους παιδιά, τέσσερα κορίτσια και ένα αγόρι, ηλικίας από 8 έως 16 ετών. Μια κανονική «ιερή κομπανία» δηλαδή, η φήμη της οποίας ξεπερνά τα όρια του νησιού. 
Ο πατέρας Μιχαήλ με καταγωγή από την Ψέριμο και με παράδοση στην τέχνη των σφουγγαράδων πριν την ιεροσύνη πέρασε με επιτυχία από πολλά επαγγέλματα.

Είχε αρκετά μεγάλη οικονομική άνεση δουλεύοντας κατά περιόδους ως βιβλιοπώλης, χρυσοχόος και ωρολογοποιός.
Παράλληλα ήταν ιδιαίτερα ευλαβής και κάθε Κυριακή έψελνε στο μικρό εκκλησάκι της Ενορίας του.
Την ιερατική του κλίση διέκρινε ο ιερομόναχος Κυπριανός Μιχαήλος που τον προέτρεψε να γίνει κληρικός.
Ο πατήρ Μιχαήλ υπάκουσε και αφοσιώθηκε στο δρόμο του θεού αφήνοντας πίσω την κοσμική ζωή αλλά και την οικονομική άνεση.
«Με τη χάρη του Θεού αντιμετωπίσαμε τις οικονομικές δυσκολίες και φτιάξαμε την πολυμελή μας οικογένεια» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» και προσθέτει «έπρεπε όμως όλα αυτά τα χρόνια να κάνω κι άλλες δουλειές για να τα βγάλω πέρα».
Η οικονομική διέξοδος για την πολύτεκνη οικογένεια ήρθε από τη φύση και τη γη. Ο παπά Μιχάλης είναι παράλληλα μελισσοκόμος και αγρότης.
Φέτος έβγαλε 600 κιλά μέλι που του απέφεραν λίγα χρήματα ενώ φύτεψε ελαιόδεντρα και άλλα ζαρζαβατικά για τις ανάγκες της οικογένειας.
«Η κρίση δυστυχώς έχει δυσκολέψει τα πράγματα, αλλά η γη μπορεί να δώσει λύσεις» λέει με αισιοδοξία ο ιερέας που παλεύει να ανταπεξέλθει στα δραματικά δεδομένα του Μνημονίου.
Αναγκάστηκε με πόνο ψυχής να σταματήσει πριν από ένα μήνα όλα τα φροντιστήρια των παιδιών του γιατί δεν τα έβγαζε πέρα αλλά δεν απελπίζεται και βρίσκει διέξοδο στη μουσική.
Σπούδασε θεωρία και παίζει βιολί, λαούτο, μπουζούκι και κανονάκι.
«Με το μπουζούκι είχα πρόβλημα» μας λέει «διότι κάποιοι υποστήριζαν ότι δεν ταιριάζει αυτό το όργανο σε παπά και έτσι αποφεύγω να παίζω δημόσια αφού με παρεξηγούν. Έτσι έμαθα το παραδοσιακό κανονάκι με δάσκαλο τον φημισμένο Μανώλη Καρπάθιο και ειδικεύτηκα σ’ αυτό».
Ο π. Μιχαήλ αγαπάει όλα τα είδη μουσικής αλλά δηλώνει «η καρδιά μου βρίσκεται στα δικά μας τραγούδια, τα τοπικά. Από εκεί και πέρα μου αρέσουν πολύ τα παλιά λαϊκά».
iereas-skilos
Η οικογένεια ζει και αναπνέει για τη μουσική που αποτελεί τη βασική της διασκέδαση γι’ αυτό  και στο σπίτι δεν υπάρχει τηλεόραση!
Μόνο μουσικά όργανα και ραδιόφωνο.
Η «ιερή κομπανία» συμμετέχει σε πανηγύρια (πάντα αφιλοκερδώς) στην Κάλυμνο, σε γειτονικά νησιά αλλά έχει προσκλήσεις και από το εξωτερικό.
Στην προσπάθεια του να διαδώσει την παραδοσιακή μουσική ο π. Μιχαήλ παραδίδει μαθήματα σε παιδιά του νησιού και με τον τρόπο αυτό προσπαθεί να φέρει τους νέους κοντά στην Εκκλησία. 
Παλαιότερα ο π. Μιχαήλ επιχείρησε να το πράξει μέσω του αθλητισμού και συγκεκριμένα των πολεμικών τεχνών.
Ο ίδιος τις αγαπούσε από 10 ετών παιδί και έτσι αποφάσισε πριν χρόνια να δημιουργήσει σχολή ταεκβοντο, κουν φου και άλλων παρόμοιων ειδών με παράλληλη λειτουργία κατηχητικού.
«Ηταν μια καθαρά αθλητική δραστηριότητα συνδυασμένη με την εμπέδωση της πίστης. Δεν είχε να κάνει με την Ασιατική φιλοσοφία που μπορεί να κουβαλάνε αυτές οι τέχνες, γιατί κάτι τέτοιο δε μας ενδιέφερε. Κάθε 15 μέρες γινόταν Θεία κοινωνία, για να πάρει κανείς ζώνη έπρεπε να εξομολογείται και να ξέρει απολυτίκια ενώ αντί για κάμψεις κάναμε μετάνοιες» διηγείται προσθέτοντας «είχαμε μεγάλη επιτυχία με 40 μαθητές μεταξύ των οποίων και δυο παιδιά  που είχαν περάσει από τα ναρκωτικά και έψαχναν τρόπο διαφυγής».
Η σχολή όμως λίγους μήνες μετά έκλεισε.
Τα επικριτικά σχόλια ορισμένων της τοπικής κοινωνίας και οι κατηγορίες ότι αυτή η δραστηριότητα δεν έχει σχέση με τον Χριστό και «είναι σατανική» (όπως του είπαν) τον οδήγησε στην δύσκολη απόφαση της διακοπής λειτουργίας.
«Με πλήγωσε η στάση τους αλλά έβαλα ένα τέλος γιατί δεν ήθελα να σκανδαλίζω κανένα» λέει με πίκρα.
Πλέον διδάσκει τις πολεμικές τέχνες μόνο στα παιδιά του. Την ενέργειά και τον ελεύθερο χρόνο του όμως τα διοχέτευσε αλλού. Κυρίως στην ενασχόληση με τη μελισσοκομία και τη γεωργία που εντάθηκε τον τελευταίο καιρό και για βιοποριστικούς λόγους.
«Βλέποντας τις καταστάσεις που έρχονται στη χώρα θεώρησα ότι έπρεπε να γυρίσω στη γη για να μπορεί η οικογένεια να ανταπεξέλθει στις δύσκολες μέρες που τελικά ήρθαν» δηλώνει και προσθέτει για την τραγική κατάσταση που έχει χτυπήσει και την Κάλυμνο:
«Δυστυχώς υπάρχουν άνθρωποι με σοβαρά οικονομικά προβλήματα και η Μητρόπολη όπου μπορεί βοηθάει. Μας σώζει ότι στο νησί έχει διατηρηθεί η αλληλεγγύη και η κοινωνία των ανθρώπων. Αν ο γείτονας πεινάει κάποιος θα βρεθεί να του δώσει ένα πιάτο φαγητό. Το μεγάλο δράμα όμως είναι η μετανάστευση. Πάνω από 2500 Καλύμνιοι τους τελευταίους μήνες έχουν φύγει για το Ντάργουιν της Αυστραλίας. Δυστυχώς δουλειές δεν υπάρχουν. Αυτός ο τόπος όμως (η Κάλυμνος) μαγνητίζει τόσο που κάποια στιγμή είμαστε σίγουροι ότι θα ξαναγυρίσουν» καταλήγει.
Ο π. Μιχαήλ βλέπει κατάματα τα προβλήματα και δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τις συζητήσεις για την ΑΟΖ στο Αιγαίο και την πιθανότητα να υπάρχει στα βάθη της Θάλασσας που τόσο αγαπά, πετρέλαιο ή φυσικό αέριο.
«Είμαστε απογοητευμένοι από τους πολιτικούς ηγέτες» λέει με πόνο και συμπληρώνει: «Δεν έχουμε πια εμπιστοσύνη. Όλοι εδώ λέμε ότι θα μπορούσαν να είναι μια λύση οι έρευνες αλλά βλέπουμε να υπάρχουν άλλα πιο ισχυρά συμφέροντα που καθορίζουν το μέλλον μας και θέλουν να ελέγχουν τα πάντα».
Μέχρι να αλλάξουν πάντως (αν αλλάξουν) τα πράγματα ο π. Μιχαήλ θα μείνει προσηλωμένος στον Χριστό, στον τόπο του, στα μελίσσια και στις ελιές του και θα ξεχνιέται με μια μελωδία που θα τραγουδά μαζί με όλη την πολύτεκνη οικογένειά του αγναντεύοντας τα βαθυγάλανα νερά του Αιγαίου .
«Αν γίνουμε σωστοί αλιείς τα νέα παιδιά θα έρθουν κοντά στην Εκκλησία. Πρέπει όμως να βοηθήσουν σ’ αυτό και οι γονείς» λέει ο π. Μιχαήλ προσθέτοντας «όσο και αν βοηθήσει ένας ιερέας αν ο πατέρας και η μητέρα δεν οδηγήσουν τα παιδιά τους κοντά στον Θεό δε θα γίνει τίποτα. Τα παιδιά θέλουν παράδειγμα και όχι πολλά λόγια γιατί τα έχουν βαρεθεί. Γι’ αυτό  και ο ιερέας δεν πρέπει να στέκεται αφ’ υψηλού και μακριά από τους νέους, αλλά να γίνει ένα μαζί τους».
«Πάντα έχουμε το φόβο μιας σύρραξης με την Τουρκία» εξομολογείται ο π. Μιχαήλ και συμπληρώνει:
«Συχνά παραβιάζουν τα νερά μας και συμβαίνουν γεγονότα που δεν τα μαθαίνετε εσείς στην Αθήνα. Μια μέρα πριν λίγο καιρό πήγαινα στην Ψέριμο με τον πατέρα μου και η τουρκική τορπιλάκατος πέρασε δίπλα μας σε απόσταση αναπνοής για να μας εκφοβίσει. Δεν σέβονται τίποτα οι Τούρκοι. Αλλά να ξέρετε ότι πίσω από τον δικαιολογημένο φόβο κάθε Καλύμνιου υπάρχει και ένας Κολοκοτρώνης που θα υπερασπιστεί τον τόπο αν χρειαστεί».