(Ματθ. ΙΘ' 16-26).
Μια από τις περικοπές που κάνει όσους διαθέτουν πλούτο και
υλικά αγαθά ν' αντιδρούν, είναι και η περικοπή αυτή που περιγράφεται η
συμπεριφορά του πλούσιου νέου.
Γνωστά τα γεγονότα. Ο νεανίσκος, πλησιάζει τον Ιησού και
ζητά πληροφορίες για το τι πρέπει να κάνει ώστε να κερδίσει την αιώνια ζωή.
Να σταθούμε λίγο σ' αυτό. Τι παρατηρούμε; Ότι ο άνθρωπος
αυτός, ούτε αρνείται τον Θεό, ούτε τη διδασκαλία περί της αιωνίου ζωής. Και
φαίνεται από τη συνέχεια του διαλόγου με τον Κύριο, ότι πράγματι, στο μέτρο του
δυνατού, αγωνιζόταν να εφαρμόσει τις εντολές του Δεκαλόγου.
Επομένως, δεν ετίθετο θέμα πίστεως ή απιστίας. Ήταν
ξεκαθαρισμένος και ήδη ανερχόταν την κλίμακα των εντολών. Επειδή δε η καρδιά του ζητούσε τα υψηλά, ρωτά
πώς θα τα κατακτήσει.
“Τι έτι υστερώ;” Τι μου λείπει
για να φθάσω στην κορυφή; Με την ειλικρίνειά του θέτει...
ένα ερώτημα που τελικώς
η απάντησή του θα φέρει στην επιφάνεια το καρκίνωμα που του κατέτρωγε την
καρδιά.
“Έφη αυτώ ο Ιησούς, ει θέλεις
τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς, και έξεις
θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι” (Ματθ. ΙΘ΄ 21). Δηλ. Είπε σ' αυτόν ο Ιησούς. Αν θέλεις να είσαι τέλειος,
πήγαινε, πώλησε τα υπάρχοντά σου και μοίρασέ τα στους πτωχούς και θα έχεις θησαυρό
στους ουρανούς. Και έλα να με ακολουθήσεις.
Επειδή ο νεανίσκος συνειδητοποίησε σε όλο τα βάθος και το
πλάτος την απάντηση του Κυρίου, κατάλαβε δηλ. ότι δεν του μένει παρά να σπάσει
τις αλυσίδες του πλούτου. Είδε όμως ότι δεν μπορεί να παίζει με την αιώνια ζωή
και με τον Ιησού και λόγω του ότι δεν είχε την θέληση να περάσει στο χώρο της
χάριτος και της ελευθερίας, “απήλθε
λυπούμενος, ήν γαρ έχων κτήματα πολλά” (Μάτθ. ΙΘ' 22) δηλ. έφυγε λυπημένος διότι είχε πολλά κτήματα και η καρδιά
του ήταν προσκολλημένη σε αυτά.
Μάλιστα. Θα
μπορούσε να γίνει απόστολος του Χριστού, αλλά προτίμησε να προσέχει τα χωράφια
του και τα λιοστάσια. Τα άλογα και τα βόδια, τα πλούτη και την ψεύτικη λάμψη
τους που θαμπώνει το νού, ταράζει και χαντακώνει την καρδιά. Προτίμησε τη γη ή
οποία τελικώς και τον “κληρονόμησε” αφού μέσα της... “έλιωσε το σκωληκόβρωτο
σώμα του...”.
Δεν υπάρχει χειρότερη κατάσταση αδελφοί μου, από το να
φθάνει ο άνθρωπος και μάλιστα ο πιστός (;) σε ηθική κρίση και τελικώς να
αρνείται χάριν της αμαρτίας τον ίδιο τον Σωτήρα και Λυτρωτή. Δεν υφίσταται μεγαλύτερη διαστροφή από το να
αγαπά ο άνθρωπος το άψυχο χρήμα. Από το να έχει μέσα την καρδιά του τις πέτρες
(χρυσό – διαμάντια...), και να στοιβάζει μέσα στο σπλάχνα του τα τυπωμένα
παλιόχαρτα των χαρτονομισμάτων... Όντως δεν μπορεί να υποστεί μεγαλύτερη
διαστροφή από το να αρνείται κανείς την σωτηρία του και την αγάπη προς τους
αδελφούς και να προτιμά τον βρομερό “σκώληκα” του χρηματιστηρίου.
Τα υλικά αγαθά και ο πλούτος καθ' εαυτά, βεβαίως, δεν είναι
κάτι το κακό.
Γίνονται όμως κακά και επιβλαβή, όταν κανείς ξεφύγει από
την ορθή χρήση και φτάνει στην καταραμένη λατρεία του μαμωνά.
Το δε παράδοξο στο όλο θέμα είναι ότι αυτό το γνωρίζει ο
άνθρωπος όταν διαθέτει ελάχιστα ή όταν αγωνίζεται για τον άρτον τον επιούσιον.
Αρχίζει όμως να τα λησμονεί όταν περνά σε επίπεδα οικονομικής ευμάρειας.
Εάν τώρα προστεθεί και η αδιάκοπη αγωνία για τον
πολλαπλασιασμό της περιουσίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, τότε κατανοεί κανείς
πολύ εύκολα γιατί ο ίδιος ο Κύριος είπε “ευκοπώτερον
εστί κάμηλον διά τρυπήματος ραφίδος διελθείν ή πλούσιον εις την βασιλείαν του
Θεού εισελθείν” (Ματθ. ΚΘ' 24). Δηλ.
ευκολότερο είναι να περάσει μια γκαμήλα από την τρύπα, που ανοίγει η βελόνα,
παρά ο πλούσιος να μπει στην βασιλεία του Θεού.
Υπερβολικός ο λόγος; Φίλοι μου, τα πάντα μπορεί να είναι
υπερβολικά στους λόγους των ανθρώπων. Δεν μπορεί όμως να γίνεται λόγος περί
υπερβολής, στα λόγια που μας αποκάλυψε ο Θεάνθρωπος. Ο Ιησούς ήλθε να κηρύξει
την αλήθεια ...
Και αυτό που επιβάλλεται επίσης να προστεθεί είναι, ότι ο
λόγος αυτός του Κυρίου, που εκπλήσσει εμάς όπως και τους μαθητές, ελέχθη μόνο
για τον πλούσιο. Δεν ελέχθη τέτοιος λόγος για τον πτωχό, καίτοι η φτώχεια και
μάλιστα η ακραία πενία, γίνεται αρκετές φορές κακός σύμβουλος για τον άνθρωπο
που υποφέρει, όπως διαπιστώνουμε όλοι μας, κυρίως τον τελευταίο καιρό στην
πατρίδα μας...
Να υποστηρίξουμε λοιπόν ότι, αφού έτσι έχει η
πραγματικότητα, ότι δηλ. κινδυνεύει να κολαστεί ο έχων χρήματα πολλά, να
υποστηρίξουμε ότι είναι προτιμώτερο να λείπει ο πλούτος από την ζωή μας;
Άνευ ουδεμιάς αντιρρήσεως θα πρέπει να συμβαίνει αυτό, εάν
βεβαίως θέλουμε να βλέπουμε τα πράγματα αντικειμενικά και στη σωστή τους
διάσταση. Μάλλον αυτό θα πρέπει να ευχόμαστε εκ βάθους καρδίας. Και θα
προσθέσουμε ότι και ο πλούτος είναι ένα σημείο βασικότατο από την αντιμετώπιση
του οποίου αποκαλύπτεται και η ποιότητα της πνευματικής μας ζωής. Χριστιανός
που αφήνει την καρδιά του να κλίνει προς τον πλούτο, απλά δεν μπορεί να λέγεται
αυθεντικός Χριστιανός. Εάν τώρα κάποιος έχει διαφορετική άποψη επάνω στο θέμα
αυτό, εάν δεν θέλει ν΄ακούσει τον Ιησού, δεν του μένει, παρά να κρατήσει την
άποψή του, όπως ακριβώς και ο πλούσιος νεανίσκος...
Αλλά τι χρειάζονται τα πολλά λόγια; Δεν το βλέπουμε αυτό
άλλωστε στην καθημερινή μας ζωή; Ο
πλεονασμός γίνεται επικίνδυνος πειρασμός. Και ας μη νομίσουμε ότι εάν ρεύσει ο
πλούτος, τότε θα έχουμε την δυνατότητα για φιλανθρωπίες και ελεημοσύνες. Ας μη
ξεγελά ο πονηρός με σκέψεις από τα “δεξιά”,
για να μας γκρεμίσει τελικώς και στα “αριστερά”.
Ας δοξάζουμε τον Θεό όταν υπάρχει ο καθημερινός άρτος και
με πίστη και καρτερία ας προσπαθούμε και ας μένουμε στον αγώνα μας όταν
στερούμαστε και αυτόν.
Το να μακαρίζει κανείς τον πλούσιο ο οποίος κινδυνεύει να
χάσει την ψυχή του, τούτο αποτελεί δείγμα αφροσύνης. Και το να νομίζει κάποιος
ότι όντας πλούσιος μπορεί να εφαρμόζει τις Ευαγγελικές εντολές, εάν όντως το
πιστεύει αυτό, τούτο αποδεικνύει την πλάνη του και την ψευδαίσθησή του. Να
προσθέσουμε δε, ότι ουσιαστικά ένας τέτοιος άνθρωπος, έχει παύσει να είναι
Χριστιανός, αφού με την κοσμοθεωρία του περί πλουτισμού και Ορθοδοξίας, πάει να
βγάλει ψεύτη τον Ιησού.
Στην περίπτωση τώρα που υφίσταται ο πλούτος, εάν βεβαίως
υφίσταται καλώς και τιμίως, τότε ας ακούγεται ο θεόπνευστος Ψαλμωδός, ο οποίος
διαλλαλεί “πλούτος εάν ρέει, μη προστίθεσθε
(= μη προσκολάσθε σ΄αυτόν) καρδίαν” (Ψαλμ. ΞΑ' 11).
Έτσι λοιπόν, το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα πρέπει να αφήνουμε να προσκολλάται η καρδιά σ' αυτό
το άψυχο αντικείμενο, διότι κινδυνεύει να αδειάσει από τις αρετές μα κυρίως από
την αγάπη.
Και ας έχουμε πάντα στο νου μας, φίλοι μου, ότι ο
φτωχότερος άνθρωπος στον κόσμο είναι εκείνος που δεν έχει τίποτε άλλο, εκτός
από χρήματα.
Επομένως, ας μη φοβόμαστε την φτώχεια, αλλά τον ακόρεστο
πλουτισμό.
Αμήν.
π. Ιωήλ Κωνστάνταρος
Κόνιτσα
Email: ioil.konitsa@gmail.com
