Το μαρτύριο και η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (27 Ιανουαρίου)

Στις 27 Ιανουαρίου η Εκκλησία μας εορτάζει την ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, από τα Κόμανα του Πόντου, στην Κωνσταντινούπολη.

Είναι ιερό καθήκον και μεγίστη τιμή προς την μνήμη του Αγίου να κάνουμε μία μικρή αναφορά στο ιστορικό της ανακομιδής. Πώς, πότε και γιατί βρέθηκαν τα λείψανα του Αγίου στα απομακρυσμένα Κόμανα του Πόντου;

Τους τρεις πρώτους μ.Χ. αιώνες, οι Άγιοι Μάρτυρες της πίστης μας, προσέφεραν το αίμα τους, κατά τους φρικτούς διωγμούς, που εξαπέλυαν οι ρωμαίοι αυτοκράτορες.

Μετά το Διάταγμα των Μεδιολάνων, το 313 μ.Χ., του Αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου, που επέβαλε την ανεξιθρησκεία, σταμάτησαν οι διωγμοί των χριστιανών από την «επίσημη Πολιτεία», αλλά ανεπίσημα συνεχίστηκαν, σποραδικά, παίρνοντας και άλλες μορφές, στις διάφορες περιοχές της αυτοκρατορίας.

Ποιος όμως θα περίμενε να δει χριστιανό αυτοκράτορα και χριστιανή αυτοκράτειρα, να επιβάλουν απηνή διωγμό και εξοντωτικό μαρτύριο; Σε ποιον; Στον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο! Γιατί; Για το δημόσιο έλεγχο, που ασκούσε κατά της αυτοκράτειρας Ευδοξίας, για τα ανομήματά της.

Η Ευδοξία προσπάθησε με συκοφαντίες και διαδόσεις, με τους γνωστούς μηχανισμούς λάσπης, που διαθέτει η κάθε Εξουσία, να εξαναγκάσει σε σιωπή και να φιμώσει τον Άγιο. Δεν είχε όμως καταλάβει τι κρύβει και που παραπέμπει αυτό το όνομα!!

Δυστυχώς δεν ήταν μόνο το μένος της βασίλισσας, κατά του Χρυσοστόμου. Υπήρχαν και τα «εξ οικείων» φαρμακερά βέλη κατά του Αγίου, που είχαν συμμαχήσει με την Ευδοξία και ύπουλα, δολερά, φθονερά υπέθαλπαν και εξήπταν το μίσος της κατά του Αγίου.

Τιμωρημένοι από τον Άγιο για αποδεδειγμένα εκκλησιαστικά κακουργήματα επίσκοποι, ιερείς, διάκονοι και μοναχοί. Φθονεροί αντίζηλοι, που παραμερίστηκαν για να καταλάβει τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο, ένας από τους «τρεις μεγίστους φωστήρας της τρισηλίου θεότητος…». Τυφλωμένοι ματαιόδοξοι, που δεν άντεχαν το κύρος, τη φήμη και το ύψος αυτής της μεγάλης διάνοιας, που συνάρπαζε τα πλήθη και σκορπούσε φως αναστάσιμο στα σκοτεινά, στεγανά και ανήλια υπόγεια της υποκρισίας και της ανηθικότητας. Πλούσιοι γαιοκτήμονες, που η ίδρυση λεπροκομείου από τον Άγιο, υποβάθμιζε την αξία των εγγύς περιουσιών τους. Όλος αυτός ο εσμός με ασίγαστο πάθος κατά του Χρυσοστόμου, είχε σχεδιάσει ακόμα και την φυσική εξόντωσή του. Αδιάκοπα προσπαθούσε να ενοχοποιήσει τον Άγιο στην Αυτοκρατορική Αυλή και να επιτύχει την έκπτωσή του από το θρόνο και την εξορία του. Τελικά την επέτυχε.

Η παράνομη αυτή συναγωγή με επικεφαλής τον εμπαθή φιλόνικο και αλλοπρόσαλλο Θεόφιλο Αλεξανδρείας, επίμονα ζητούσε από τον εύπιστο αυτοκράτορα Αρκάδιο την «Κεφαλήν Ιωάννου». Ακόμα και μετά το θάνατο της Ευδοξίας, που συνέβη στις 6 Οκτωβρίου του 404 μ.Χ. με συνεχώς αυξανόμενο μένος επεδίωκε την εξόντωση του Αγίου.
Η εξορία με τα δεδομένα αυτά και τις αυστηρές οδηγίες, αντιστοιχεί με ένα είδος εκτέλεσης. Είναι ένα καμουφλαρισμένο είδος μαρτυρίου, που οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα, στο θάνατο. Οι αδίστακτοι εχθροί του Αγίου επινοούν αυτό τον τρόπο εξόντωσης. Τρόπος δόλιος, σατανικός. Θάνατος δια της εξορίας και της σωματικής καταπόνησης σε μέρη μακρινά και δυσπρόσιτα. Θάνατος από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, από τις συνεχείς μετακινήσεις, από τη σκληρή φρούρηση, από τις στερήσεις, τις κακουχίες και την απομόνωση. Θάνατος αργός και οδυνηρός. Θάνατος σίγουρος. Πόσο θα άντεχε μια ασκητική και αδύνατη κράση όπως του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου;

Ο Άγιος δεν πτοείται. Δεν κάνει πίσω. Θα ήταν σαν να πρόδινε το Χριστό. Μεταξύ ζωής, πατριαρχικού θρόνου και Χριστού επιλέγει το Χριστό.

Φορτώνεται το δικό του Σταυρό και σύρεται στο δρόμο της πρώτης εξορίας. Ο λαός αντιδρά έντονα. Η «Νέα Ηρωδιάς» με την πεποίθηση ότι θα έχει κάμψει το ηθικό του Αγίου και υπό την πίεση της λαϊκής αγανάκτησης, διατάσσει την διακοπή της πορείας και την επιστροφή του Αγίου στην Κωνσταντινούπολη. Εις μάτην όμως. Ο Άγιος συνεχίζει τον δημόσιο έλεγχο. Αρχίζει τότε η δεύτερη εξορία του Αγίου. Ο δρόμος μακρύς και ατέλειωτος. Ο Γολγοθάς εδώ είναι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το «Πραιτώριο» της Πόλης. Κάτω από τον καυτερό ήλιο του καλοκαιριού του Ιουλίου του 404 μΧ, σε μέρη δύσβατα, χωρίς ξεκούραση, χωρίς ανάπαυλα, χωρίς στοιχειώδη μέσα στήριξης. Για έναν αδύναμο εξηντάχρονο ασκητικό άνθρωπο, δεν ήταν αυτό σωματικό μαρτύριο; Με τους επιλεγμένους από την εξουσία για την...

Δείτε τι έλεγε ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος για την κρίση της εποχής του

«Επιτρέπει ο Θεός να τραντάζεται η γη, αλλά δεν την καταστρέφει, σείει δυνατά τα πάντα με το σεισμό, αλλά δεν τα κατεδαφίζει, για να μας οδηγήσει στην μετάνοια. Τόσο μεγάλο είναι το πέλαγος της ευσπλαχνίας Του. 
Γιατί είδε να παραβαίνουμε τις εντολές Του και να Τον πικραίνουμε υπερβολικά. 
Είδε την επιθυμία μας να αρπάζουμε την ξένη περιουσία, είδε ότι χτίζαμε το ένα σπίτι κοντά στο άλλο και ότι επλησιάζαμε το ένα χωράφι κοντά στο άλλο, με σκοπό να κλέψουμε το διπλανό μας. Είδε ότι δεν ελεούσαμε τα ορφανά και αδιαφορούσαμε για τις χήρες. Είδε τους δασκάλους να κάνουν τα αντίθετα από εκείνα που εδίδασκαν. 
Είδε μαθητές να προσβάλουν τις σεμνές τελετές της Εκκλησίας με αταξίες που αρμόζουν σε θέατρα. Είδε να ζούμε μέσα στην κακία και να κινούμαστε από φθόνο. Είδε να προσθέτουμε στο φθόνο και την πονηρία. Είδε τις καταιγίδες της υποκρισίας να βυθίζουν σαν βάρκες τους απονήρευτους. 

Είναι περιγραφή και της εποχής μας ή όχι;
«Αλίμονο σε κείνους που λένε το κακό καλό και το καλό κακό. Σε κείνους που παρουσιάζουν το φως ως σκοτάδι και το σκοτάδι ως φως. Σε κείνους που προβάλλουν το γλυκό ως πικρό και το πικρό ως γλυκό.
Θα αφαιρέσω λοιπόν, λέει ο Θεός, για την ανομία σας από ανάμεσά σας κάθε ισχυρό άνδρα και δυνατή γυναίκα και κάθε άνθρωπο πολεμιστή και δικαστή και κάθε προφήτη και άνθρωπο συνετό. 

Δεν είναι δε μικρό ....

Συμβουλὲς Ἁγίου Γρηγορίου Θεολόγου σὲ νιόπαντρη γυναίκα

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἔστειλε σὲ μία πνευματική του θυγατέρα, (τὴν Ὀλυμπιάδα), τὴν κατωτέρω ἐπιστολὴ σὰ «δῶρο» γιὰ τὸν γάμο της, ποὺ μόλις τέλεσε. Ἡ κατωτέρω ἐπιστολὴ ἔχει βάθος Θεολογίας καὶ ψυχολογίας. Καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα δίνει στὴ σύζυγο πολύτιμες συμβουλὲς γιὰ ἕναν πετυχημένο γάμο. Γράφει: «Κόρη μου, στοὺς γάμους σου ἐγὼ ὁ πνευματικός σου πατέρας, ὁ Γρηγόριος, σοὺ κάνω δῶρο τοῦτο τὸ ποίημα. Καὶ εἶναι ὅ,τι καλλίτερο ἡ συμβουλὴ τοῦ πατέρα. Ἄκου λοιπὸν Ὀλυμπιάδα μου:

1. Ξέρω ὅτι θέλεις νὰ εἶσαι πραγματικὴ χριστιανή. Καὶ μία πραγματικὴ χριστιανὴ πρέπει ὄχι μόνο νὰ εἶναι, ἀλλὰ καὶ νὰ φαίνεται. Γὶ αὐτό, σὲ παρακαλῶ, νὰ προσέξης...

Μια αγία οικογένεια, ο Όσιος Ξενοφών και η συνοδεία του

Η Εκκλησία σήμερα εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του οσίου Ξενοφώντος και της οικογένειάς του.

Ο όσιος Ξενοφών, η σύζυγός του Μαρία και τα δύο του παι­διά Αρκάδιος και Ιωάννης είναι ένα παράδειγμα αγίας οικογένειας πολύ διδακτικό και μάλιστα στον καιρό μας. Γενική είναι η γνώμη και η ανησυχία ότι ο θεσμός της οικογένειας περνάει μεγάλη κρίση, κι όλοι όσοι σκέφτον­ται σωστά ζητούν στηρίγματα για να ενισχύσουν το κύττα­ρο του κοινωνικοί βίου, που είναι η οικογένεια. Παραδείγματα σαν των Αγίων, που εορτάζει σήμερα η Εκκλησία είναι πολύ διδακτικά για τους χριστιανούς. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε και προβάλλει η Εκκλησία το βίο και την πολιτεία των Αγίων.

Ο άγιος Ξενοφών και η σύζυγός του Μαρία ήσαν κατά τους χρόνους του βασιλέα Ιουστινιανού πλούσιοι και ευσεβείς χριστιανοί στην Κωνσταντινούπολη. Όχι πως πάντα η ευσέβεια συνοδεύει τον πλούτο, μα ο Ξενο­φών και η Μαρία ήσαν καλοί χριστιανοί και νοικοκυρε­μένοι άνθρωποι. Είχαν δύο παιδιά, τον Αρκάδιο και τον Ιωάννη και φρόντιζαν για την καλή τους αποκατάσταση, όπως αυτή είναι η φροντίδα και το όνειρο των καλών γο­νέων. Ο Ξενοφών λοιπόν και η Μαρία ανάθρεψαν πρώτα κι έβαλαν στο δρόμου του Θεού τα παιδιά τους και φρόντισαν ύστερα να τους δώσουν καλά εφόδια και για το βίο τους. Σήμερα ίσως αυτό το καταλαβαίνουμε περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, όπου τόσο απασχολεί τούς γονείς ή επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών.

Αφού λοιπόν ο Αρκάδιος και ο Ιωάννης έκαμαν τις πρώτες σπουδές των στην Κωνσταντινούπολη, οι γο­νείς των, μια και είχαν τα μέσα, αποφάσισαν να τα στείλουν στη Βηρυτό, για να σπουδάσουν τη νομική επι­στήμη· η Βηρυτός τότε ήταν κέντρο ανώτερων σπουδών. Πήραν λοιπόν τα παιδιά την ευχή των γονέων τους και ξεκίνησαν για την πόλη, όπου θα έβρισκαν ανώτερες Σχολές και δασκάλους, για να σπουδάσουν την επιστήμη, που είχε τότε μεγάλη πέραση, και που θα τους εξασφάλιζε μία καλή σταδιοδρομία στις δημόσιες υπηρε­σίες του μεγάλου Βυζαντινού Κράτους. Θα ταξίδευαν από θάλασσα, μα πρέπει να σκεφτούμε ποια ήσαν τα πλοία του καιρού εκείνου και να μη μας φανεί παράξε­νο ότι το πλοίο ναυάγησε κι ο Ξενοφών κι η Μαρία έχασαν τα ίχνη των παιδιών τους.

Όχι μόνο ένα πλοίο του καιρού εκείνου κινδύνευε εύκολα σε μια θαλασσοταραχή να ναυαγήσει, αλλά κι όλα τα άλλα μέσα που ξέρουμε τώρα δεν υπήρχαν, για να μάθει κανείς και να πληροφορηθεί τι απόγιναν οι ναυαγοί. Χάθηκαν λοιπόν πραγματικά τα ίχνη των δύο αδελφών κι οι γονείς των δεν είχαν τρόπο να τα αναζη­τήσουν και να τα βρουν. Ξεκίνησαν λοιπόν από την Κωνσταντινούπολη για τα μέρη της Συρίας και της Παλαιστίνης, μήπως βρουν τα παιδιά τους. Αυτή ήταν μια απόφαση πολύ τολμηρή και σαν από την αρχή καταδι­κασμένη σε αποτυχία. Μα οι δύο χριστιανοί σύζυγοι ξε­κίνησαν με την αγάπη στα παιδιά τους και με την ελπί­δα στο Θεό. Και δεν γελάστηκαν, γιατί όσα δεν μπο­ρούν οι άνθρωποι τα μπορεί ο Θεός, και «η ελπίς ον καταισχύνει».

Περιπλανώμενοι κι αναζητώντας τα παιδιά τους, ο Ξενοφών και η Μαρία έφτασαν στα Ιεροσόλυμα. Η αγία Πόλη τότε ήταν εκκλησιαστικό και πνευματικό κέντρο, με λαμπρές εκκλησίες που...