Ἡ θέση μας εἶναι προνομιακὴ καὶ ἐπικίνδυνη. Ἔχει καθοριστεῖ ἀπ᾿ αὐτοὺς ποὺ
μᾶς γέννησαν, καὶ δὲν μποροῦμε νὰ κάνωμε ὅτι μᾶς κατέβει.
Δὲν μποροῦμε ἀτιμωρητὶ οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες νὰ παιδιαρίζωμε, στηριζόμενοι
σ᾿ ὁποιαδήποτε δικαιολογία ἤ, περισσότερο, νὰ αὐθαδιάζωμε.
Ἂν αὐτοὶ ποὺ προηγήθηκαν ἡμῶν καὶ ἔζησαν καὶ τάφηκαν σὲ τοῦτα τὰ χώματα,
αὐτοσχεδίαζαν κάνοντας τὸ κέφι τους, τότε θὰ μπορούσαμε καὶ ἐμεῖς νὰ
συνεχίσωμε αὐτοσχεδιάζοντας.
Ἂν ὅμως ἔζησαν διαφορετικά· ἂν ἀποφάσισαν νὰ πεθάνουν, καὶ ἔτσι ἔζησαν· ἂν
ὁ τρόπος τῆς ζωῆς τους ἦταν ἀπόφαση θανάτου· ἂν ὅλη τους ἡ δημιουργία, τὸ
ἦθος, ὁ λόγος, τὰ ἔργα, ἡ μορφή, ἡ χειρονομία, τὸ ὁρατὸ καὶ ἀόρατο ἐξ
αὐτῶν εἶναι γεννημένο ἐκ τοῦ θανάτου, ἀπὸ τὴ θυσία ὅλων, γιὰ νὰ γεννηθεῖ
κάτι καλύτερο, ἄλλης φύσεως, ἄλλης ὑφῆς, γιὰ τοὺς ἄλλους, γιὰ μᾶς ὅλους·
τότε δὲν μποροῦμε ἀτιμωρητὶ νὰ αὐτοσχεδιάζωμε, νὰ κάνωμε πρόβες, νὰ
παίζωμεν ἐν οὔ παικτοῖς.
Ἂν δὲν ἔχτιζαν τὴν Ἁγιὰ-Σοφιὰ ὅπως... τὴν ἔχτισαν, νὰ χωρᾷ τὸν κάθε ἄνθρωπο
καὶ τὴν οἰκουμένη.
Ἂν δὲν εἶχαν φτιάξει τὸ Ἅγιον Ὄρος ὅπως τὸ ἔφτιαξαν, γιὰ νὰ σώζεται ὅλος ὁ
ἄνθρωπος καὶ νὰ ἀδελφώνονται οἱ λαοί.
Ἂν δὲν εἶχε θεολογήσει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὅπως θεολόγησε,
ἀνακεφαλαιώνοντας τὴν πείρα καὶ τὴ ζωὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, σβήνοντας τὴ δίψα
τοῦ σημερινοῦ βασανισμένου νέου ἀνθρώπου.
Ἂν δὲν εἶχαν ἀγωνιστεῖ, κλάψει, ὑπομείνει, προσευχηθεῖ, θυσιαστεῖ τόσοι
ἄγνωστοι στὰ βουνά, στὰ νησιὰ καὶ στὶς πόλεις. Ἂν δὲν εἶχαν στὰ τραγούδια,
στὴ ζωὴ καὶ στὰ ἤθη τους αὐτὴ τὴν ἀνθρωπιὰ ποὺ σὲ σφάζει.
Ἂν δὲν ἦσαν γενάρχες τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ ἕνας ἅγιος Κοσμᾶς καὶ ἕνας
Μακρυγιάννης.
Ἂν δὲν ὑπῆρχαν ὅλα αὐτὰ στὸ αἷμα μας, τότε θὰ μπορούσαμε νὰ κάνωμε ὅτι μᾶς
κατέβει.
Τώρα δὲν εἶναι ἔτσι. Τώρα βρισκόμαστε ἐν τόπῳ καὶ χρόνῳ ἁγίῳ. Δὲν μποροῦμε
νὰ εἴμαστε ἐπιπόλαιοι. Δὲν ἀνήκομε στὸν ἑαυτό μας. Ἀνήκομε σ᾿ αὐτοὺς ποὺ
μᾶς γέννησαν, καὶ σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο. Εἴμαστε χρεωμένοι μὲ πνευματικὴ
κληρονομιά. Δὲν μᾶς σώζει καμιὰ δικαιολογία. Καὶ ὅλα νὰ τὰ πετάξωμε ἀπὸ τὸ
σχολεῖο, τὰ ἀρχαῖα, τὰ νέα, τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια, δὲν μποροῦμε νὰ
δικαιολογηθοῦμε σὲ κανέναν, νὰ ἀπαλλαγοῦμε, οὔτε νὰ ξεχάσωμε τὸ χρέος μας.
Δὲν μποροῦμε νὰ στοιχειοθετήσωμε κανένα ἄλλοθι.
Θὰ ἔχωμε νὰ ἀντιμετωπίσωμε αὐτοὺς ποὺ προηγήθηκαν καὶ αὐτοὺς ποὺ ἔρχονται.
Ἀρχιμανδρίτης Βασίλειος Γοντικάκης
