Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου
Γιορτάζουμε φέτος τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση του 1821. Παρ΄ όλα αυτά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως δεν επαναστάτησε μόνο η Ρούμελη και ο Μοριάς αλλά και η Ήπειρος και μάλιστα η επανάσταση ξεκίνησε από τα χωριά των Ραδοβιζίων, τη Μεγαλόχαρη μια μέρα σαν και σήμερα, στις 15 Γενάρη 1854.
Η υποδούλωση της Ηπείρου τον 14ο0αιώνα από τους Τούρκους οδήγησε τους ντόπιους στην εξαθλίωση και την απόλυτη φτώχεια, ανέχεια, από τη βαριά και ταπεινωτική φορολογία που αυξήθηκε κατά την εποχή του κριμαϊκού πολέμου στο διπλάσιο με αποτέλεσμα η κατάσταση να γίνει από σκοτεινή πιο ζοφερή και απάνθρωπη, αβάσταχτη.
To 1852 δερβέναγας της Άρτας τοποθετείται ο Φράσσαρης ενώ μια σειρά φόνων όπως του Κωσταντίνου Σκαλτσογιάννη και του Γιάννη Ψαρογιάννη καθώς και η απαίτηση του Φράσσαρη για προκαταβολή του φόρου για το έτος 1854 όξυναν την κατάσταση. Εκτραχύνθηκε ακόμη περισσότερο η κατάσταση όταν έγινε απόπειρα δολοφονίας του μητροπολίτη του Αργυροκάστρου, ενίσχυσαν το στρατό τους στην Άρτα και ξεκίνησαν επιχειρήσεις για την εξόντωση των ανταρτών στην περιοχή του Ραδοβιζίου.
Το Δεκέμβρη του 1853, ένοπλες ομάδες των Ελλήνων της περιοχής άνω Ραδοβιζίου συγκρούονται με τον τούρκικο στρατό στη Σκουληκαριά και στο Δημαριό στην περιοχή «Παληοπαναγιά» και νικούν μετά από δύο φοβερές συκγρούσεις με τα τουρκικά στρατεύματα. Οπλαρχηγοί ήταν ο Δημήτριος Σκαλτσογιάννης, ο Γ.Κατσικογιάννης και ο Κοτσίλας. Ξεκινά από κει και πέρα μια προετοιμασία και εγρήγορση σε όλη την περιοχή. Αυτή είναι η αρχή, η έναρξη μιας περιόδου με μάχες, αντιπαραθέσεις αίμα.
Οι Τούρκοι της Άρτας μαθαίνοντας για την συγκέντρωση άρχισαν τα αντίποινα για εκφοβισμό, καταδιώκοντας και λεηλατώντας και ταυτόχρονα στέλνουν ισχυρό απόσπασμα για να...
διαλύσει τους συγκεντρωμένους άντρες στην Μπότση, τη Μεγαλόχαρη, μιας και όλο περισσότεροι ένοπλοι και πρόθυμοι αγωνιστές μαζεύονται για να διεκδικήσουν την ελευθερία τους.Στις 15 Γενάρη 1854, στο χωριό Μπότση ( Μεγαλόχαρη ), πάρθηκε η επίσημη απόφαση του ξεσηκωμού. Εκεί υψώθηκε σημαία γαλάζια με λευκό σταυρό, μέσα στον οποίο είναι γραμμένο το «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ» και γύρω από τον σταυρό το «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ». Αυτή η ιστορική πτυχή δυστυχώς είναι σχεδόν άγνωστη στους περισσότερους από μας, μιας και δεν αναφέρεται σε κανένα σχολικό εγχειρίδιο. Αυτή η επανάσταση προκάλεσε τον ξεσηκωμό στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία με τόσες αλυσιδωτές αντιδράσεις που αν και θεωρητικά απέτυχε, ουσιαστικά οδήγησε στην απελευθέρωση της περιοχής. Θυμίζουμε ότι ο Δήμος Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού του Συμβουλίου μετά από πρόταση του Συλλόγου Κάτω Συνοικιών Μεγαλόχαρης πριν μερικά χρόνια αποφάσισε την καθιέρωση της 15ης Ιανουαρίου ως ημέρα Επετείου της Επανάστασης των Ραδοβυζίων
Η ιστορία δεν είναι μονοσήμαντη ή μονοεστιακή, αλλά ένα σύστημα αλληλεπίδρασης που εκπέμπει και διδάσκει έως σήμερα. Αν μπορούμε να την διαβάσουμε, εάν μπορούμε να την διακρίνουμε και να την συναισθανθούμε, είναι καλό και να την γνωρίζουμε πρωτίστως όχι μόνο εμείς αλλά και οι μελλοντικές γενιές. Σε εποχές σαν κι αυτές που κάπως μουδιασμένα, κάπως σαστισμένα και προβληματισμένα βηματίζουμε, λίγο απροετοίμαστοι και περισσότερο έκπληκτοι για την δυστοπία των καιρών δεν ξέρουμε τι να πράξουμε.Ένα πάντως είναι χρέος μας, να μην σιωπούμε ή να μην πέφτουμε τουλάχιστον στον λήθαργο και την ατονία των εκδηλώσεων που μέχρι τώρα γνωρίζαμε και ίσως πρέπει ν΄αλλάξουν ουσία και μορφή. Δεν περπατάμε στα σκοτεινά, εμείς παράγουμε το φως…
