Αγίου Νικολάου Βελιμιροβιτς
…«Επαναστατήστε πρώτα εναντίον του εαυτού σας και ύστερα ενάντια στον κόσμο» – αυτό το μήνυμα θα μπορούσε να βγει από το κύριο κήρυγμα του Χριστού. Τούτο ήταν το εργαλείο γιά λάξευμα και γιά λείανση….
Ο πολιτισμός της τεχνολογίας του καιρού μας, εξίσου χρήσιμος και βλαβερός, δεν σμίκρυνε το κακό στον κόσμο, αλλά σμίκρυνε στούς ανθρώπους τη δύναμη να εξεγείρονται ενάντια στο κακό.
‘Ενάντια στο κακό, οι άνθρωποι εξεγείρονται ή από εγωιστικές ή από θρησκευτικές αιτίες. Η επανάσταση από τον εγωισμό των ατόμων ή της μάζας είναι σκληρή και ολιγόχρονη, όμως η επανάσταση βασισμένη στην πίστη είναι ανθρωπιστική και μακρόχρονη. Ό δικός μας καιρός, ο καιρός του τεχνικού πολιτισμού, ακριβώς επειδή είναι μονόπλευρα πλούσιος (μόνο από την πλευρά της τεχνολογίας), χρειάζεται πιό πολύ άπ’ οποιονδήποτε άλλο καιρό μία ...
Αυτό το νέο πνεύμα πρέπει να εισαχθεί στη διαπαιδαγώγηση γιά να φρεσκαριστεί ο κόσμος και να υποβιβαστεί το κακό. Αυτό το νέο πνεύμα πρέπει να εγκατασταθεί στα σπίτια και στα σχολεία για να διωχθούν όλα τα ακάθαρτα πνεύματα, μέ τα οποία η νεολαία μας ποτίζεται στον καιρό μας.
Κάθε νεογέννητο παιδί πρέπει νά θεωρηθεί ως νεογέννητος στρατιώτης ενάντια στο κακό…
Στην Εκκλησία κανένας δεν κάνει τιμή εκτός άπ’ εκείνον ο οποίος εξεγείρεται εναντίον του κακού. Τη μέγιστη τιμή στην Εκκλησία κάνουν οι μέγιστοι επαναστάτες εναντίον του κακού, οι οποίοι και τη θεμελίωσαν, και εκείνοι οι οποίοι μέσω των αιώνων κράτησαν τη λάμψη της. Τιμή στην Εκκλησία θα κάνουν και στο μέλλον μόνο εκείνοι οι οποίοι θα ζεσταίνουν την χριστιανική επανάσταση στις ανθρώπινες ψυχές. Τιμή στην Εκκλησία θα κάνουν οι γονείς πού θά συνηθίσουν τα παιδιά τους πάντα να εξεγείρονται ενάντια στό κακό, και οι δάσκαλοι πού θα κάνουν τούς μαθητές τους χριστιανούς επαναστάτες, καί όλοι εμείς πού θα αναζωπυρώσουμε την πλέον ευγενική επανάσταση στις νεκρές καρδιές καί τις κοιμισμένες ψυχές των αδελφών μας και ο ένας τού άλλου.
Το μέγιστο αγαθό πού μπορούν οι γονείς να κάνουν γιά το παιδί τους συνίσταται στο νά το μάθουν να αναγνωρίζει το κακό και να εξεγείρεται εναντίον του.
‘Άφησε, πατέρα, τον γιό σου να πλησιάζει τον Χριστό κάθε μέρα. Μην του απαγορεύεις την προσχώρηση, αλλά ώθησέ τον από μόνος σου στον Σωτήρα…
Προσελκύστε, πολυσέβαστες μητέρες, τα παιδιά σας στον Χριστό και μάθετέ τα πριν άπ’ όλα να εξεγείρονται εναντίον του κακού πού κυριάρχησε στις ψυχές τους…
Οι ήρωες δεν ετοιμάζονται στους πατριωτικούς συλλόγους, αλλά στην οικογένεια…
Τιμή στην Εκκλησία θα κάνουν και οι δάσκαλοι , οι οποίοι τούς μαθητές τους τούς κάνουν χριστιανούς επαναστάτες. Ο δάσκαλος πρέπει να συμπληρώσει όλα εκείνα πού οι γονείς παραμέλησαν καί να διορθώσει όλα εκείνα πού οι γονείς χάλασαν. Είναι πιό δύσκολο να είσαι δάσκαλος απ’ ότι γονιός. Γιά να είσαι γονιός χρειάζεται μόνο η αγάπη, γιά να είσαι δάσκαλος χρειάζεται και αγάπη και μυαλό. Ό δάσκαλος δέν επιτρέπεται να παραμελήσει κάτι, αλλά ακόμα καί όλα νά τά παραμελήσει, άν έχει μάθει το παιδί νά εξεγείρεται εναντίον του κακού, καί πάλι θά έχει κάνει αρκετά. Απο την άλλη, ακόμα και όλες τις γνώσεις νά έχει παραδώσει στο παιδί, εφόσον έχει παραμελήσει νά το εξεγείρει εναντίον τού κακού, δεν θα έχει κάνει τίποτα. Το να μην αφήσει το παιδί αδιάφορο απέναντι στο κακό, τούτο είναι το βασικότατο…
Ο ασκητισμός κάνει πιό εύκολη αυτή την εσωτερική επανάσταση μέσα στον άνθρωπο. Οι ασκητές απομονώνονταν μόνο γιά να μπορέσουν στην ησυχία να παρατηρούν τον εαυτό τους και μέσα τους να ανάβει ένα φως. Όμως, πιστέψτε με, κανένα φως δέν λάμπει μόνο στόν εαυτό του. Το φως, το οποιο εμείς καταφέρνουμε να ανάψουμε μέσα μας με μακρά εξέγερση ενάντια στην αμαρτία και τις αδυναμίες, με μακρά τριβή, δεν θα λάμπει μόνον σε μάς, αλλά θα το βλέπουν κι εκείνοι πού βρίσκονται στο σκοτάδι γύρω μας.
Καλλιέργησε τον εαυτό σου και δεν θα αμφιταλαντεύεσαι ,καλλιέργησε και τους άλλους γύρω σου, για να μην αμφιταλαντεύονται!
…Απ’ όλα τα ιδρύματα αγωγής η Εκκλησία είναι το μόνο επαναστατικό. Αυτή είναι σαν καμπάνα, που μ’ ένα ήσυχο τόνο μνημονεύει την ιστορική παράδοση, ενώ με τον άλλον,τον θορυβώδη, χτυπά συναγερμό. Εκείνη μέσω των αιώνων μετέφερε τη δική της ζύμη της επανάστασης, εκείνη και σήμερα τη φέρει στην αγκαλιά της, και θα τη φέρει έως το τέλος της ιστορίας.
Η μόνη επανάσταση που κάνει τον άνθρωπο πιο ευγενικό είναι η επανάσταση του χριστιανισμού. Κάθε άλλη επανάσταση κάνει τον άνθρωπο πιο ωμό απ’ ό,τι είναι. Συγκρίνετε τα πρόσωπα τα οποία δημιούργησε η χριστιανική επανάσταση στην ιστορία και θα σας είναι αμέσως οφθαλμοφανής η ανωτερότητα και η ευγενική υπεροχή των τελευταίων σε σχέση με τους πρώτους. Σχεδόν όλες οι άλλες επαναστάσεις στόχευαν στο να δημιουργήσουν απ’ τους ανθρώπους χορτασμένα ζώα. Μόνο η χριστιανική επανάσταση στόχευε να δημιουργήσει από τους ανθρώπους πεινασμένους θεούς. Μακάριοι οι πεινασμένοι και οι διψασμένοι για τη δικαιοσύνη.
Οι επαναστάτες που είναι σήμερα αναγκαίοι στην γη ειναι οι πραγματικοί και μεγάλοι, οι θεϊκοι επαναστάτες. Ο πλανήτης μας παράγει ακόμα σε ποσότητες ελιές και ρύζι, αλλά ελαττώνει απελπιστικά την παραγωγή του σε επαναστάτες. Ελιές υπάρχουν στη γη αρκετές, λαδερές παιδαγωγικές, ικανές να παιδαγωγήσουν μόνο τις γενιές που γλιστρούν κατηφορικα στο λόφο; Εμείς χρειαζόμαστε μια γενιά που θα μπορέσει να ανεβαίνει το λόφο. Τούτη η γενιά δεν θα αποτελείται από παραχαϊδεμένους ούτε από τους μικρούς δικτάτορες. Τούτη η γενιά δεν θα αποτελείται ούτε από εκείνους που δεν κατανοούν την επανάσταση χωρίς εγκληματικότητα, τους επαναστάτες- κακοποιούς, που τρίζοντας τα δόντια τους και με το μαχαίρι στο χέρι, μιλάνε για τους άλλους ανθρώπους και ποτέ δεν σκέφτονται να καθαρίσουν την ψυχή τους που είναι γεμάτη βατράχους και φίδια. Η γη εσχίσθη από την πείνα και τη δίψα γιά επαναστάτες σύμφωνα με την ελεημοσύνη του Θεού και τη θέλησή της.
Ό πλανήτης μας σκεπάστηκε αυτό τον καιρό με μεγάλη θλίψη, επειδή οι διπλωμάτες σ’ αυτόν έγιναν οι μέγιστοι άνθρωποι. Ή φιλισταϊκή παιδαγωγική του Σπένσερ, μέ την οποία τρεφόταν η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, σήμερα μαζεύει τούς πλούσιους καρπούς της. Τούτη είναι παιδαγωγική χωρίς επαναστατική ζύμη. Γι’ αυτό μάς έδωσε μόνο λαγάνα -λαγάνες και χαλασμένες κατσαρόλες- και όχι ήρωες. Οι σημερινοί μέγιστοι άνθρωποι στην Ευρώπη παρουσιάζουν μέγεθος μόνο με δυό διαστάσεις: με το μήκος και με το πλάτος. Τούς λείπει το ύψος, ενώ γιά το βάθος, τούτη τη μυστηριώδη διάσταση των πραγμάτων, δεν μπορούμε καν να μιλάμε. Δεν διαθέτουν καθόλου ύψος και βάθος· μεγαλώνουν μόνον κατά μήκος και κατά πλάτος. Δεν έχουν επαναστατική ζύμη, πού βοηθά στην ανάπτυξη κατά ύψος και κατά βάθος.. Τούτη η παιδαγωγική μπορεί νά συγκριθεί μέ πλανόμετρο πού ασχολείται με τρισδιάστατες γεωμετρικές φιγούρες. Ενώ η γη χρειάζεται σήμερα επαναστάτες με τέσσερις διαστασεις, ιδιαίτερα με το βάθος και με τό ύψος, με το βάθος έως τον ‘Άδη και το ύψος έως τον Θεό.
Τέτοιους επαναστάτες χρειάζονται και τα έθνη και όλη η ανθρωπότητα. Ένα έθνος δέν μπορεί ούτε να διατυπώσει, πόσο μάλλον να πραγματοποιήσει,τις επιδιώξεις του χωρίς μεγάλους επαναστάτες. Χωρίς τούς μεγάλους επαναστάτες η ανθρωπότητα δεν γνωρίζει την αξία των ιδανικών της ούτε είναι σέ θέση σ’ αυτά να εισάγει ζωή, ούτε ξέρει τί θέλει, ούτε από τί νοσεί…
Όμως, πού είναι οι αρχικοί και οι τελικοί, οι ηθικοί επαναστάτες; Δεν υπάρχουν, επειδή αυτούς είναι πιό δύσκολο να τούς έχουμε. Είναι πιό εύκολο να αναποδογυρίσεις τον κόσμο άπ’ ό ,τι να αναποδογυρίσεις τον εαυτό σου. Πρέπει να πεθάνεις και να ξαναγεννηθείς, πρέπει να μπορέσεις να σηκώσεις πάνω από τον εαυτό σου την ταφόπλακα σου και να αναστηθείς, και μόλις τότε να γίνεις άνθρωπος πού η σημερινή εποχή χρειάζεται πολύ. Πρέπει νά αφήσουμε τα παιδιά να πλησιάσουν τον Χριστό,ίσως μεταξύ τους θα βρεθούν τέτοιοι άνθρωποι, όπως τούς θέλουμε. Μην απαγορεύετε στα παιδιά να πλησιάσουν τον Χριστό, αφού μόνον ο Χριστός μπορεί να τα προετοιμάσει γιά τούς θεϊκούς κόπους των αληθινών επαναστατών. Όλες οι άλλες παιδαγωγικές προετοιμάζουν τους βιαστικούς διπλωμάτες,τούς μικροπρεπείς φιλισταίους, τους μεταμορφωμένους μισάνθρωπους.
Μόνο η επαναστατική παιδαγωγική του Χριστού καλλιεργεί ολοκληρωμένους ανθρώπους. Η γη διψά και πεινά γιά ολοκληρωμένους ανθρώπους, ολοκληρωμένους καί φυσιολογικούς, πού πιστεύουν στον Θεό και μάχονται εναντίον του κακού.
Εάν θέλετε να επισπεύσουμε τον ερχομό τέτοιων ανθρώπων στη γή, τότε ας σπεύσουμε να κράξουμε εκείνο πού παραμελήσαμε, και είναι το πιό σημαντικό:
‘Άς αφήσουμε τα παιδιά να πλησιάσουν τον Χριστό, τον μεγάλο Δάσκαλο της επανάστασης, και μαζί με τα παιδιά ας τον πλησιάσουμε κι εμείς. Αμήν.
Αγίου Νικολάου Βελιμιροβιτς, Αργά βαδίζει ο Θεός , σελ 39-71, εκδ, εν πλω
