ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΕΙΜΕΝΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗΣ
Η Κόνιτσα ξεχωρίζει από μακριά καθώς απλώνει τις κεραμοσκεπές της αμφιθεατρικά στην κατάφυτη πλαγιά της Τραπεζίτσας σε υψόμετρο 600 περίπου. Μοιάζει προστατευμένη από τη μανία του βοριά έτσι όπως κρατιέται στην πλαγιά, ενώ νότια, στα πόδια της, απλώνεται ο κάμπος της Κόνιτσας και της Κλειδωνιάς. Το όνομά της σημαίνει στα σλάβικα «αλογότοπος», αλλά το σύμβολό της είναι το πέτρινο ... δημιούργημα του πρωτομάστορα της πέτρας Ζιώγα Φρόντζου, το γεφύρι της.
Εδώ και αρκετή ώρα βρέχει και η χαμηλή νέφωση καλύπτει τα γύρω βουνά, χωρίς όμως να καταφέρνει να μειώσει τη γοητεία της περιοχής. Από την Κλειδωνιά προσπαθώ να δω ψηλά, στα δεξιά μου, μήπως και ξεχωρίσω τον δρόμο που σέρνεται στην απότομη πλαγιά και καταλήγει στην Ανω Κλειδωνιά, αλλά μάταια. Το ραντεβού με τους λιγοστούς κατοίκους του οικισμού προσωρινά αναβάλλεται.
Η κεντρική πλατεία της Κόνιτσας είναι ιδανική αφετηρία για έναν σύντομο περίπατο στην πόλη. Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου ξεχωρίζει μέσα στις κεραμοσκεπές, ο οποίος μαζί με τον ναό των Αγίων Αποστόλων στη Λάκα (Κάτω Κόνιτσα) είναι οι μόνοι που σώζονται εντός του οικισμού από την περίοδο της τουρκοκρατίας.
Ο μητροπολιτικός ναός χτίστηκε στα 1842 σε τύπο τρίκλιτης θολωτής βασιλικής, ενώ στο εσωτερικό του αξία έχουν οι φορητές εικόνες του τέμπλου και αρκετές του υπόλοιπου ναού, οι οποίες είναι έργα χιοναδιτών ζωγράφων από το β' μισό του 19ου αιώνα. Από το δημαρχείο ο ανηφορικός δρόμος οδηγεί στις παλιές γειτονιές και στο σπίτι της Χάμκως, της μητέρας του Αλή Πασά. Το αρχοντικό χρονολογείται στους τελευταίους αιώνες της τουρκοκρατίας και στο εσωτερικό του ορθώνονται τοίχοι και κατασκευές που θυμίζουν την επιβλητικότητα του κτιρίου πριν από τη σταδιακή ερήμωσή του.
Σήμερα ο δήμος το προορίζει για χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων, ενώ υπολογίζει να δημιουργήσει λαογραφικό μουσείο και έκθεση φωτογραφίας με θέματα της περιοχής της Κόνιτσας, η οποία αυτή τη στιγμή φιλοξενείται στο αναστηλωμένο τζαμί του Σουλτάν Σουλεϊμάν στην Κάτω Κόνιτσα. Κοντά στο σπίτι της Χάμκως στέκει και το αρχοντικό του Χουσεΐν Μπέη του 18ου αιώνα. Είναι διώροφο αρχοντικό μεγάλων διαστάσεων που είχε εσωτερικά αξιόλογη ξυλόγλυπτη διακόσμηση στις οροφές, στις πόρτες, στα παράθυρα και στις κόγχες των τοίχων, το οποίο μετά την εγκατάλειψή του από τους ιδιοκτήτες στέγαζε για πολλά χρόνια το Γυμνάσιο Κόνιτσας.
Ακολουθώντας τον δρόμο προς το Δίστρατο και το χιονοδρομικό κέντρο Βασιλίτσας, αποκαλύπτεται μια διαφορετική, μεγαλοπρεπής και αυτή τη φορά εικόνα της Τύμφης, με τη διαδρομή να ελίσσεται στις πλαγιές του Σμόλικα (2.637 μ.), του δεύτερου σε ύψος βουνού της χώρας μας. Ομως, μόλις 2 χιλιόμετρα από την Κόνιτσα ο δρόμος έχει μικρή διακλάδωση, που αν την ακολουθήσετε θα σας οδηγήσει στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία, από όπου θα έχετε την ωραιότερη θέα στην πόλη, στα γύρω βουνά αλλά και τα ποτάμια που διασχίζουν τον κάμπο. Από την κορυφή φαίνεται κυρίως ο Αώος, ο οποίος, αφού ενωθεί στη μέση περίπου του κάμπου με τον Βοϊδομάτη, θα συνεχίσει για λίγο έως ότου συναντήσει τον Σαραντάπορο κοντά στα σύνορα με την Αλβανία, από όπου τα νερά τους, διασχίζοντας ένα τμήμα της χώρας, θα χυθούν στην Αδριατική.
Πηγή:http://www.tanea.gr/diakopes/?aid=4680726