Ας είναι καλά το ΠΕΛΙΤΙ του Π. Σαϊτανούδη . . .
«Και σάματις είναι νόστιμα;
Αλλοτε… με έπνιγαν οι μυρουδιές.
Αρώματα όλων των ειδών. Τώρα, είναι σα να τριγυρνάω σε βουβό τοπίο, πώς να το πω, νιώθω μοναξιά.
Δεν ξέρω τι γίνεται με σας, μα εγώ μπορεί να μη θυμάμαι τι έφαγα χτες, αλλά θυμάμαι τα πάντα απ' τα μικράτα μου…
Ρε, έκοβες μια ντομάτα και μοσκοβόλαγε ο τόπος».
Εξαιρετικά τα έγραφε το 2001 ο Χρόνης Μίσσιος στο «Ντομάτα με γεύση μπανάνας», αλλά δυστυχώς όλα μια συνήθεια είναι.
Τόσο έχουμε εντρυφήσει στην «ανοστιά» φρούτων και λαχανικών -αποτέλεσμα της εντατικής καλλιέργειας συγκεκριμένων υβριδιακών ποικιλιών- που σήμερα, στις ζουμερές, σάρκινες ντομάτες ξαφνιαζόμαστε, στα μυρωδάτα καρπούζια ευλογάμε την τύχη μας, ενώ έτσι και «βγει» καλό το κολοκύθι έχουμε πανηγύρι.
Την ίδια στιγμή, όλο και λιγότεροι έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν αντζούρι Κρήτης, τομάτα Βραβώνας, ντόπια αλμύρα.
Οι ντόπιες ποικιλίες, παρότι ανθεκτικές στο χρόνο (συνήθως χάνονται πίσω στους αιώνες), αλλά και στις εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες της κάθε περιοχής, τις τελευταίες δεκαετίες εξαφανίζονται με ταχείς ρυθμούς.
Σε 50 χρόνια χάθηκε το 75%
Η εντατικοποίηση της παραγωγής και... η στρεβλή αντίληψη σχετικά με την εμφάνιση των αγροτικών ειδών (θέλουμε ομοιόμορφα, αψεγάδιαστα φρούτα και λαχανικά) είχε σαν αποτέλεσμα μέσα στα τελευταία πενήντα χρόνια να χαθεί το 75% του παγκόσμιου φυτικού γενετικού υλικού και το 90% των ντόπιων ποικιλιών.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) κάθε χρόνο χάνονται 50.000 ποικιλίες αγροτικού ενδιαφέροντος, ενώ στην Ελλάδα έχει επιβιώσει μόνο το 2 - 3% των παραδοσιακών ελληνικών ποικιλιών λαχανικών που υπήρχαν πριν από 50 χρόνια.
Σε 50 χρόνια χάθηκε το 75%
Η εντατικοποίηση της παραγωγής και... η στρεβλή αντίληψη σχετικά με την εμφάνιση των αγροτικών ειδών (θέλουμε ομοιόμορφα, αψεγάδιαστα φρούτα και λαχανικά) είχε σαν αποτέλεσμα μέσα στα τελευταία πενήντα χρόνια να χαθεί το 75% του παγκόσμιου φυτικού γενετικού υλικού και το 90% των ντόπιων ποικιλιών.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) κάθε χρόνο χάνονται 50.000 ποικιλίες αγροτικού ενδιαφέροντος, ενώ στην Ελλάδα έχει επιβιώσει μόνο το 2 - 3% των παραδοσιακών ελληνικών ποικιλιών λαχανικών που υπήρχαν πριν από 50 χρόνια.
Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ότι στη χώρα μας καλλιεργούνταν 250 ποικιλίες σταριού (111 ποικιλίες και πληθυσμοί μαλακού και 139 σκληρού σίτου), από τις οποίες έχουν απομείνει μόνο οι 20.
Αντίστοιχα, από τις 210 ποικιλίες και πληθυσμούς καλαμποκιού έχουν διασωθεί μόνο οι 30.
«Οι ντόπιες ποικιλίες συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια πολλών οπωροφόρων δέντρων (ελιά, μηλιά, κερασιά, αχλαδιά, βερικοκιά, φιστικιά) και στο αμπέλι, και εδώ όμως ο αριθμός τους έχει μειωθεί αισθητά».
Γι' αυτό και όποιος βρεθεί στο Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας τον Απρίλη, θα συμμετέχει σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από μια απλή αγροτική γιορτή.
Γι' αυτό και όποιος βρεθεί στο Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας τον Απρίλη, θα συμμετέχει σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από μια απλή αγροτική γιορτή.
Η εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι» διοργανώνει κάθε χρόνο μέσα στον Απρίλη, την Πανελλαδική Γιορτή Ανταλλαγής Ντόπιων Ποικιλιών.
Στόχος, να δοθούν σε όσο το δυνατόν περισσότερους καλλιεργητές παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών, σιτηρών κ.ά. και οι καλλιεργητές ντόπιων ποικιλιών να έρθουν σε επαφή και να ανταλλάξουν ποικιλίες, πληροφορίες και εμπειρίες.
Στο πλαίσιο της γιορτής, που έχει ελεύθερη είσοδο, πραγματοποιούνται και γεύματα με παραδοσιακές ποικιλίες, προσφορά των ίδιων των καλλιεργητών.
Οι επισκέπτες μπορούν να φέρουν και εκείνοι κάτι για το κοινό τραπέζι, όπως ψωμί, λάδι, τυρί, ελιές, γλυκά, φρούτα.
Εξερευνητικές αποστολές
Το Πελίτι (από το ποντιακό «πελίτ» που σημαίνει βελανιδιά) ξεκίνησε την άνοιξη του 1995 από τον Παναγιώτη Σαϊνατούδη και ασχολείται με τη συλλογή, διάδοση και διάσωση των ντόπιων ποικιλιών, αλλά και με την καταγραφή των αυτόχθονων αγροτικών ζώων.
Εξερευνητικές αποστολές
Το Πελίτι (από το ποντιακό «πελίτ» που σημαίνει βελανιδιά) ξεκίνησε την άνοιξη του 1995 από τον Παναγιώτη Σαϊνατούδη και ασχολείται με τη συλλογή, διάδοση και διάσωση των ντόπιων ποικιλιών, αλλά και με την καταγραφή των αυτόχθονων αγροτικών ζώων.
Για τον σκοπό αυτν, τα μέλη της κοινότητας -όλοι εθελοντές- πραγματοποιούν καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου εξερευνητικές αποστολές σε κάθε γωνιά της ηπειρωτικής και της νησιώτικης χώρας.
Το Πελίτι έχει τη δυνατότητα να δίνει μικρές ποσότητες σπόρων σε καλλιεργητές.
Οι σπόροι αυτοί είναι αβελτίωτες ποικιλίες και δίνονται δωρεάν.
Από το 1995, οπότε δημιουργήθηκε η οργάνωση, πάνω από 80.000 ερασιτέχνες και επαγγελματίες καλλιεργητές έχουν προμηθευτεί σπόρους ή φυτά.
Κήποι της Ελπίδας - Εναλλακτική Κοινότητα Πελίτι
Στις αρχές της άνοιξης του 2015, με κάλεσε ο διοικητής του Προαναχωριασιακού Κέντρου Κράτησης Μεταναστών Παρανέστιου. Μου πρότεινε τη δημιουργία λαχανόκηπων. Έτσι ξεκίνησε η συνεργασία του Πελίτι με το κέντρο και αρχίσαμε να κάνουμε σπόροφυτά από παραδοσιακές ποικιλίες. Τα φυτά τα πρόσεχαν οι κρατούμενοι-μετανάστες.
Το πρόγραμμα συνεχίστηκε και φέτος 2016 για δεύτερη χρονιά. Σήμερα σας παρουσιάζουμε μερικές φωτογραφίες.
Οι δύο πρώτες φωτογραφίες είναι του 2015 οι υπόλοιπες είναι στις αρχές Σεπτεμβρίου 2016
Τα αποτελέσματα ήταν πολύ εντυπωσιακά. Ο στόχος ήταν οι κρατούμενοι-μετανάστες να έχουν μια δημιουργική απασχόληση και να εμπλουτίσουν τη διατροφή τους με φρέσκα λαχανικά.
Για το Πελίτι
Παναγιώτης Σαϊνατούδης
http://shmantikanea.blogspot.gr/2016/09/blog-post_391.html#more
