Οι επιστημονικές μετρήσεις του Ρώσου φυσικού Αντρέι Βολκόβ το Μεγάλο Σάββατο του 2008

 Ο Αντρέι Βολκόβ

To Πάσχα του 2008, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Φυσικής, Αντρέι Βολκόβ,¹ τέθηκε επικεφαλής μιας ε­πι­­­­­­­στη­­­­μο­­νικής αποστολής που είχε σκοπό να διερευνήσει το θαύμα του Αγίου Φωτός. Το εγχείρημα διοργανώθηκε από τον Καθηγητή Αλεξάντερ Μοσκόφσκι, για τις ανάγκες ενός ντοκιμαντέρ που ήταν αφιερωμένο στον ρόλο των θαυμάτων στη θρησκεία.

Το Μεγάλο Σάββατο του 2008, περί τις 09:00 το πρωί, ο Αντρέι Βολκόφ εισήλθε στον Ναό της Αναστάσεως, μαζί με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Το βασικό όργανο που χρησιμοποίησε για τις μετρήσεις του ήταν ένα ψηφιακό παλμοσκόπιο, συνδεδεμένο με ένα lap­top που ήταν εφοδιασμένο με το κατάλληλο λειτουργικό πρόγραμμα. Βρισκόταν σε απόσταση περίπου 15 μέτρων από τον Πανάγιο Τάφο και βασική προτεραιότητά του ήταν να καταγράψει το φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε συγκεκριμένες συ­χνότητες.

To Πάσχα του 2008, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Φυσικής, Αντρέι Βολκόβ,178 τέθηκε επικεφαλής μιας ε­πι­­­­­­­στη­­­­μο­­νικής αποστολής που είχε σκοπό να διερευνήσει το θαύμα του Αγίου Φωτός. Το εγχείρημα διοργανώθηκε από τον Καθηγητή Αλεξάντερ Μοσκόφσκι, για τις ανάγκες ενός ντοκιμαντέρ που ήταν αφιερωμένο στον ρόλο των θαυμάτων στη θρησκεία. Το Μεγάλο Σάββατο του 2008, περί τις 09:00 το πρωί, ο Αντρέι Βολκόφ εισήλθε στον Ναό της Αναστάσεως, μαζί με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Το βασικό όργανο που χρησιμοποίησε για τις μετρήσεις του ήταν ένα ψηφιακό παλμοσκόπιο – ίδιο με αυτό που εικονίζεται δεξιά – συνδεδεμένο με ένα lap­top που ήταν εφοδιασμένο με το κατάλληλο λειτουργικό πρόγραμμα. Βρισκόταν σε απόσταση περίπου 15 μέτρων από τον Πανάγιο Τάφο και βασική προτεραιότητά του ήταν να ...καταγράψει το φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε συγκεκριμένες συ­χνότητες.

Το οσιλοσκόπιο που χρησιμοποίησε ο Ρώσος φυσικός για τις μετρήσεις του.

 

Τα αποτελέσματα των μετρήσεών του και τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από αυτές, τα περιγράφει ένα χρόνο αργότερα, στις 21 Απριλίου 2009, στην ακόλουθη συνέντευξή του στη ρωσική εφημερίδα Βέρα:

"– Αντρέϊ Αλεξάντροβιτς, γιατί εσείς ειδικά πήγατε να εξερευνήσετε τη φύση του Αγίου Φωτός; Συμπίπτει αυτό με το επιστημονικό σας αντικείμενο;

– Τα τελευταία 12 χρόνια ασχολούμαι με το ονομαζόμενο πλάσμα χαμηλής θερμότητας.

– Τι είναι αυτό;

– Σε κατάσταση πλάσματος βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της ύλης του σύμπαντος: τα άστρα, τα γαλαξιακά νέφη, το διαστρικό περιβάλλον. Είναι ένα πολύ ιονισμένο αέριο… Πάνω στην ίδια τη Γη, ωστόσο, αυτό είναι ένα σπάνιο φαινόμενο, το οποίο μάθαμε να δημιουργούμε σχετικά πρόσφατα. Για παράδειγμα, στη χειρουργική άρχισαν να χρησιμοποιούν «νυστέρια» από μία λεπτότατη ροή πλάσματος, που θερμαίνεται μέχρι 5000-7000 βαθμούς. Αυτό είναι ένα υψηλής θερμότητας πλάσμα, με το οποίο μπορούμε μόνο να κόβουμε την ύλη. Αλλά υπάρχει και το πλάσμα χαμηλής θερμότητας, περίπου 40-80 βαθμών, που μπορεί να επουλώνει τα τραύματα. Με τη δημιουργία τέτοιων ιατρικών «επουλωτικών» μηχανημάτων ασχολούμαι κι εγώ, και ήδη αρχίζουμε την παραγωγή τους.

– Και ποια είναι η σχέση με το Άγιο Φως;

– Κρίνοντας από τις πολυάριθμες περιγραφές, η εμφάνιση του Αγίου Φωτός συνοδεύεται από την εμφάνιση πλάσματος, που εξωτερικά θυμίζει πολύ το πλάσμα χαμηλής θερμότητας. Για παράδειγμα, είναι γνωστό, ότι για κάποιο διάστημα το Φως αυτό δεν καίει καθόλου τα χέρια και το πρόσωπο. Επίσης, σχεδόν επί χίλια χρόνια οι αυτόπτες μάρτυρες μιλάνε για κάποιες λάμψεις, που διατρέχουν τα τείχη του ναού και πριν και μετά την έλευση του Φωτός.

– Τέτοια φαινόμενα πλάσματος είναι μοναδικά;

– Βεβαίως. Στο εργαστήριο ερευνούμε το πλάσμα χαμηλής θερμότητας μόνο στο κενό. Στον αέρα μπορεί εξίσου να υπάρχει, αλλά μόνο υπό αυστηρά καθορισμένες συνθήκες… και υπό πολύ υψηλή υγρασία. Αλλά, πάνω από τον Τάφο του Κυρίου το Πάσχα κάνει ζέστη και η ατμόσφαιρα είναι ξηρή, δεν υπάρχει καμία υγρασία που να άγει τον ηλεκτρισμό, και δεν υπάρχει πηγή δυνατής διαφοράς και δυναμικού. Εν τω μεταξύ, εμφανίζονται εκεί λάμψεις, φωτεινές δέσμες, που, κατά τη γνώμη μου, μεταμορφώνονται ύστερα σε σπίθα και γεννούν το Φως».

 

Σύμφωνα με τον Ρώσο φυσικό, το φαινόμενο πλάσματος, που εκτιμάται ότι λαμβάνει χώρα στο εσωτερικό του ναού, από επιστημονικής απόψεως είναι ανεξήγητο και αδικαιολόγητο. Η κορυφαία στιγμή όμως, για τις μετρήσεις του, επήλθε την ώρα της εμφάνισης του Αγίου Φωτός, όταν ο πατριάρχης βρισκόταν κλεισμένος στο εσωτερικό του Τάφου. Η απρόσμενη μέτρηση καταγράφηκε στις 14:04 το μεσημέρι ώρα Ιερουσαλήμ (15:04 ώρα Ρωσίας). Δύο περίπου λεπτά αργότερα ο πατριάρχης εξήλθε με το Άγιο Φως. Συνεχίζει ο Βολκόβ στη συνέντευξή του:

 

― Είχε ώρα που ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων εισήλθε στο κουβούκλιο, η τελετή άρχισε... Και ξάφνου – να το! Καταγράφηκε αλλαγή φάσματος ακτινοβολίας εξαιτίας αγνώστου σήματος. Αυτό συνέβη στις 15:04. Μία διακύμανση – και τίποτε άλλο παρόμοιο. Και σύντομα εμφανίστηκε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων με αναμμένη λαμπάδα. 

― Και τι διακύμανση ήταν αυτή; 

― Ηλεκτρικό φορτίο. Το τι είναι, από πού προήλθε, δεν γνωρίζω. Αργότερα, έχοντας ήδη επιστρέψει στη Ρωσία, ασχολήθηκα με την αποκωδικοποίηση των καταγεγραμμένων ραδιοφωνικών σημάτων. Η διαδικασία (των μετρήσεων) κράτησε έξι ώρες και τριάντα λεπτά. Μία μέτρηση περιλαμβάνει γύρω στα χίλια καρέ. Αρκετά κουραστική δουλειά. Αλλά επιβεβαιώθηκε το εξής: πριν από την εμφάνιση του Φωτός υπήρξε ηλεκτρική εκκένωση… Γιατί είναι σημαντικό αυτό; Βλέπετε, εδώ δημιουργείται μία πλήρης εικόνα. Σας έχω ήδη πει για τα φαινόμενα πλάσματος – τα οποία από μόνα τους είναι ένα θαύμα, αφού στον ναό δεν υπάρχουν οι παραμικρές συνθήκες για τη δημιουργία τους. Το δεύτερο ανεξήγητο γεγονός είναι το εξής: η ηλεκτρική φόρτιση του αέρα είναι εμφανής ακόμη και χωρίς τις συσκευές – πολλοί νιώθουν ότι κατά την έλευση του Αγίου Φωτός, σηκώνονται όρθιες οι τρίχες στα χέρια τους... Και εδώ εμφανίζεται ενώπιόν μας η τελευταία πτυχή που ανακαλύψαμε – η εμφά­νιση του Φωτός συνοδεύεται από ηλεκτρική εκκένωση. Δηλαδή, αυτό σημαίνει ότι η εμφάνιση του Φωτός είναι αναπόσπαστο κομμάτι όλων αυτών των απίστευτων, πλήρως ανεξήγητων φαινομένων, που έχουν μία ηλεκτρική φύση. Δεν είναι αυτό μία επιβεβαίωση της θαυματουργικής φύσης του;»

 

Ο Αντρέι Βολκόφ αναφέρει ότι, λίγο πριν από την εμφάνιση του Αγίου Φωτός, έλαβαν χώρα και καταγράφηκαν επιστημονικώς τρία γεγονότα, τα οποία χαρακτηρίζει «απίστευτα και πλήρως ανεξήγητα». Το πρώτο είναι η αδικαιολόγητη παρουσία του φαινομένου πλάσματος, το οποίο, όπως αναφέρει, είναι από μόνο του ένα «θαύμα». Το δεύτερο είναι η επίσης αδικαιολόγητη και ανεξήγητη ηλεκτρική φόρτιση του αέρα σε συνδυασμό με την εξακρίβωση μεγάλης διαφοράς ηλεκτρικού δυναμικού. Το τρίτο είναι η παρουσία μιας ηλεκτρικής εκκένωσης την ώρα της εμφάνισης του Αγίου Φωτός. 

 

Το ρωσικό περιοδικό Επιστήμη και Θρησκεία, Απρίλιος 2012.

Τον Απρίλιο του 2012, υπήρξε μία δεύτερη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας του Βολκόφ σ’ ένα άρθρο του ρωσικού περιοδικού “Επιστήμη και Θρησκεία” (Наука и Религия). Το άρθρο έχει γραφτεί από τον Βολκόφ και άλλους τέσσερις Ρώσους επιστήμονες: τους Alexander Moskov­sky,  Sergei Soshinskaya, Pavel Florensky και Tatyana Shutova. Παραθέ­τουμε τα σημαντικότερα σημεία αυτής της δημοσίευσης. Οι πέντε Ρώσοι επιστήμονες αναφέρουν τα εξής:

...Για πρώτη φορά στην Ιστορία, τη στιγμή της καθόδου του Αγίου Φωτός καταγράφηκε ένας ισχυρός ραδιοπαλμός, προερχόμενος από το κουβούκλιο. Η ισχύς του, σύμφωνα με τον Α. Βολκόφ (εννοείται πολύ προσεγγιστικά), ισούται με την ισχύ ενός μεσαίου μηχανήματος οξυγονοκόλλησης. Ήταν εντελώς αδύνατο να το φέρει κανείς μέσα στον ναό, όπως εξίσου αδύνατο ήταν πριν πεντακόσια χρόνια να φέρει κανείς εκεί μέσα έναν αναπτήρα γκαζιού. Έχουμε πλησιάσει στην περιγραφή αυτού του μεγαλειώδους για όλον τον Ορθόδοξο κόσμο γεγονότος, καθώς βρήκαμε μια επιπλέον απόδειξη ότι το θαύμα του Φωτός αποτελεί γεγονός και όχι παραπλάνηση ή απάτη, όπως θα ήθελαν κάποιοι να πιστεύουν....

Μέτρηση του μήκους κύματος του φάσματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας κατά την κάθοδο του Αγίου Φωτός στο Ναό του Παναγίου Τάφου.

Την στιγμή της καθόδου του Αγίου Φωτός στους τοίχους του Ναού διαχέονται εκλάμψεις του Φωτός. Οι εκλάμψεις αυτές μπορούν να «κατέρχονται» από την οροφή προς το δάπεδο, ανάβοντας ταυτόχρονα κεριά και λαμπάδες. Λαμβάνοντας υπόψιν αυτά τα στοιχεία, που επαληθεύονται τόσο με πολυάριθμες μαρτυρίες, όσο και με τις κινηματογραφικές λήψεις σε αργή ταχύτητα, μπορούμε να υποθέσουμε ότι το άναμμα του Αγίου Φωτός είναι αποτέλεσμα μιας ηλεκτρικής εκκένωσης... Είναι σαφές, ότι η αιτία της εμφάνισης της συγκεκριμένης εκκένωσης στη συγκεκριμένη ημέρα και ώρα και στον συγκεκριμένο τόπο παραμένει άγνωστη, και η φύση αυτού του φαινομένου είναι πολύ πιο περίπλοκη από μια απλή αστραπή κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας... Η εμφάνιση των εκλάμψεων στους τοίχους του Ναού, καθώς και οι χαοτικές τους κινήσεις, θα μπορούσαν να εξηγηθούν ως λάμψη του πλάσματος χαμηλής θερμοκρασίας, που εμφανίζεται λόγω μεγάλης διαφοράς ισχύος ανάμεσα στο ταβάνι και το δάπεδο του Ναού. Οι επιστήμονες γνωρίζουν πολύ καλά αυτό το φαινόμενο… Δεχόμενοι, ότι το άναμμα του Αγίου Φωτός είναι αποτέλεσμα της ηλεκτρικής εκκένωσης, είναι λογικό επίσης να υποθέσουμε πως, καταγράφοντας το φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας μεγάλου μήκους κύματος, θα μπορέσουμε να καταγράψουμε και την απότομη αύξηση της έντασης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε μεγάλα μήκη κύματος... Είναι γνωστό, ότι κάθε ηλεκτρονικό μηχάνημα (υπολογιστές, φωτογραφικές μηχανές, μικρόφωνα κ.α.) έχουν χαρακτηριστικά φάσματα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας – έχουν τις δικές τους χαρακτηριστικές συχνότητες. Βρίσκονται είτε στις περιοχές των μεσαίων συχνοτήτων (περίπου10–50 kHz), είτε στις περιοχές των υψηλών συχνοτήτων (πάνω από 100 kHz). Παρόμοια σήματα είναι αδύνατον να τα μπερδέψει κανείς με την ηλεκτρική εκκένωση, η οποία έχει εξαιρετικά χαμηλή συχνότητα (από 0 έως 10 Hz)... 

Οι μετρήσεις και η καταγραφή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος έγιναν στο Ναό του Παναγίου Τάφου στις 26 Απριλίου του 2008, την παραμονή του Αγίου Πάσχα, σε απόσταση 15–17 μέτρων από το κουβούκλιο, από τις 9:10 π.μ. έως τις 15:35 μ.μ. τοπικής ώρας. Κάθε λεπτό καταγραφόταν αυτόματα το φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στο εύρος συχνοτήτων 0-360 kHz. Καταγραφόταν η κυματομορφή της ακτινοβολίας και διεξαγόταν ο αυτόματος επανυ­πολογισμός της στην απόκριση συχνότητας – η εξάρτηση της έντασης ακτινοβολίας από τη συχνότητας της. Το σήμα, το οποίο επρόκειτο να καταγραφεί, θα έπρεπε να προκαλέσει την αύξηση της έκτασης του σήματος στην κυματομορφή και την απότομη αύξηση της στάθμης της απόκρισης του σήματος στις χαμηλές συχνότητες (μεγάλα μήκη κύματος). Στο διάστημα μεταξύ 15:04 και 15:08 έλαβε χώρα η κάθοδος του Αγίου Φωτός. Εφόσον η καταγραφή του φάσματος ήταν αυτόματη, και η στιγμή της εμφάνισης του σήματος  στην κυματομορφή κρατά μερικά κλάσματα δευτερολέπτου, δεν παρατηρήθηκε η εμφάνιση του σήματος μέσα στο ναό. 

Κατά την ανάλυση που ακολούθησε παρατηρήθηκαν τρεις εμφανείς εκλάμψεις στο φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, οι οποίες θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως σήματα φάσματος της ακτινοβολίας μεγάλου μήκους κύματος, δηλαδή, ως σημάδια ηλεκτρικών εκκενώσεων. Για σύγκριση ας πάρουμε τη κυματο­μορφή του σήματος υποβάθρου, το οποίο καταγράφηκε εκεί μερικά λεπτά νωρίτερα.  

 

Πάνω: Τα σήματα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στη χαμηλή συχνότητα. 

Κάτω: Η αύξηση του εύρους της κυματομορφής (σημείο A) και η αύξηση της απόκρισης της συχνότητας (σημείο B) όπως καταγράφηκαν τη στιγμή της καθόδου του Αγίου Φωτός. 

 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εμφάνιση αυτού του σήματος προκλήθηκε από την ηλεκτρική εκκένωση... Με βάση τις ανωτέρω μετρήσεις, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι τη στιγμή της καθόδου του Αγίου Φωτός γίνονται μια ή και πολλές αρκετά ισχυρές ηλεκτρικές εκκενώσεις, οι οποίες προφανώς αποτελούν την αιτία της ανάφλεξης των κεριών. Η πηγή συσσώρευσης του ηλεκτρικού δυναμικού μεγάλης ισχύος ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί.
Όπως κάθε επιστημονική υπόθεση, η υπόθεση αυτή έχει το δικαίωμα να υπάρχει, αλλά χρειάζεται έλεγχο. Γι’ αυτόν τον λόγο, η μελέτη των φαινομένων που συνοδεύουν το Άγιο Φως, θα ήταν ιδιαιτέρως επιθυμητό να συνεχιστεί σε ακόμη υψηλότερο τεχνολογικό επίπεδο και σε ετήσια βάση". 

 

Οι πέντε Ρώσοι επιστήμονες καθιστούν φανερό ότι την ώρα της καθόδου του Αγίου Φωτός καταγράφηκαν τρεις εμφανείς εκλάμψεις στο φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, οι οποίες εκλήφθηκαν ως παρουσία ηλεκτρικών εκκενώσεων. Παρ’ όλα αυτά, όπως επισημαίνουν οι ίδιοι, ανάλογες μετρήσεις θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και από άλλους επιστήμονες.

Η έρευνα του Αντρέι Βολκόφ παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και αποτελεί μία τελείως διαφορετική προσέγγιση στο θαύμα του Αγίου Φωτός, καθαρά επιστημονική. Τα αποτελέσματα των μετρήσεών του, σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελούν «μία επιβεβαίωση της θαυματουργικής φύσης του φαινομένου». Ας περάσουμε, όμως, τώρα, στη δεύτερη ενότητα των διηγήσεών μας, επιστρέφοντας και πάλι στο ταξίδι μας στον χρόνο. Βρισκόμαστε στις αρχές του 12ου αιώνα και το οδοιπορικό μας συνεχίζεται με τον Γερμανό ιστορικό Αλβέρτο του Άαχεν.

 

Παραπομπές:

1. Андрей Александрович Волков.

2. Μετάφραση από την Ορθόδοξη εφημερίδα Βέρα (Вера), τεύχος 586, Απρίλιος 2009: 
– Андрей Александрович, почему именно вы отправились исследовать природу Благодатного огня? Это совпадает с вашей научной темой?

– Последние 12 лет я занимаюсь так называемой низкотемпературной плазмой.

– А что это такое?

– В состоянии плазмы находится подавляющая часть вещества вселенной: звёзды, галактические туманности, межзвёздная среда. Это сильно ионизованный газ.… На самой же Земле это редкое явление, и создавать её мы научились совсем недавно. Например, в хирургии начали применять «скальпели» из тончайшей струйки плазмы, раскалённой до 5000-7000 градусов. Это высокотемпературная плазма, которой можно лишь резать материю. А есть ещё низкотемпературная, в 40-80 градусов, которая умеет заживлять раны. Вот созданием таких медицинских «заживляющих» приборов я и занимаюсь, уже начинаем их выпуск.

– А какая связь с Благодатным огнём?

– Судя по многочисленным описаниям, появление Благодатного огня сопровождается появлением плазмы, которая внешне очень напоминает низкотемпературную. Например, известно, что какое-то время этот Огонь совершенно не обжигает руки и лицо. Также почти тысячу лет очевидцы говорят о неких сполохах, пробегающих по стенам храма и перед и в момент схождения Огня. Сейчас, правда, их сложно заметить – из-за тысяч фотовспышек, поскольку в храме не запрещено фотографировать.

– Такие плазменные явления, они уникальны?

– Конечно. В лаборатории мы изучаем низкотемпературную плазму только в вакууме. В воздухе она тоже может существовать, но лишь в строго определённых условиях…. и при очень высокой влажности. Но над Гробом Господнем на Пасху жарко и сухо, никакой проводящей электричество влажности нет, и неоткуда взяться мощной разности потенциалов. Между тем там появляются сполохи, столпы светящиеся, которые, как я думаю, сворачиваются потом в искру и образуют Огонь.


3. Μετάφραση από την Ορθόδοξη εφημερίδα Βέρα (Вера), τεύχος 586, Απρίλιος 2009:  "– Уже давно Иерусалимский Патриарх скрылся в Кувуклии, началась церемония... И вот – есть! Зафиксировано изменение спектра излучения из-за непонятного импульса. Произошло это после 15 часов 4 минут. Один всплеск – и больше ничего похожего. А вскоре появился и Патриарх Иерусалимский с горящей свечой.

– И что это был за всплеск?

– Электроразряд. Что он такое, откуда взялся, я не знаю. Позже, уже вернувшись в Россию, я занялся раскадровкой записанных радиосигналов. Фиксация проходила в течение шести с половиной часов. Один замер – это около тысячи «кадров». Работа довольно утомительная. Но подтвердилось: перед появлением Огня был электрический разряд…Подробности я сейчас излагать не могу, поскольку связан договорённостью с создателем документального фильма. Картограмма измерений будет там подробно представлена. Но главное я уже сказал: это был электрический разряд.

Почему это важно? Понимаете, тут такая цельная картина возникает. О плазменных явлениях я уже говорил – и они сами по себе являются чудом, поскольку в храме нет никаких условий для их возникновения. Второй необъяснимый факт: электрическая заряженность воздуха, которая обнаруживается даже без приборов, – многие чувствуют, что во время схождения Благодатного огня у них волосы на руках дыбом становятся. Такое возможно при очень большой разности электрических потенциалов, скажем, между крышей дома и полом первого этажа. Это если дом сделан из чистого кварца, а на улице – гроза. Но на Пасху в Иерусалиме, как правило, не бывает никакой грозы, там сухо. А сам Храм Гроба Господня построен из разнородных материалов – ракушечника, мрамора, дерева. Строили его без единого плана, у него множество самых разных пристроек. Так что заподозрить, будто в него изначально встроен гигантский резонатор, выпрямитель и конденсатор, необходимые для накопления электрического заряда и последующего разряда, просто абсурдно. Но разность электрических потенциалов всё равно ведь возникает! Причём в определённый день, на Пасху, после молитв в Кувуклии. И вот тут перед нами предстаёт последний обнаруженный нами штрих – появление Благодатного огня сопровождается электрическим разрядом. То есть получается, что появление Огня – неотделимая часть всех этих невероятных, никак не объяснимых явлений, имеющих одну электрическую природу. Разве это не подтверждение его чудесности?
 

4. “… Впервые в истории в момент схождения Благодатного Огня приборно зафиксирован мощный радиоимпульс, исходящий из Кувуклии... Мы немного приблизились к описанию этого великого для всех православных людей события, нашли ещё одно доказательство того, что чудо Огня – это факт, а не, как многим хотелось бы думать, – мистификация… Поэтому мы приводим лишь сухой, протокольный отчёт об эксперименте и отказываемся от построения гипотез. 

Измерение длинноволнового спектра электромагнитного излучения при схождении Благодатного Огня в Храме Гроба Господня.

В момент схождения (или непосредственно перед ним) Благодатного Огня по стенам Храма пробегают сполохи или вспышки света… Приняв за основу гипотезу, что возгорание Благодатного Огня – результат электрического разряда, логично предположить, что регистрируя спектр длинноволнового электрического излучения, мы можем зафиксировать резкое увеличение интенсивности электромагнитного излучения в области длинных волн…Отмечено, что любая электронная аппаратура (компьютеры, фото- и телекамеры, микрофоны и пр.) имеют характерные спектры электромагнитного излучения, свои характерные частоты. Они лежат либо в области средних (около 10–50 кГц), либо в области высоких частот (выше 100 кГц). Подобные сигналы нельзя спутать с электрическим разрядом, который имеет крайне низкую частоту (от 0 до 10 Гц). Измерение и регистрация электромагнитного спектра проводились в Храме Гроба Господня 26 апреля 2008 года, в канун празднования Пасхи, в 15–17 метрах от Кувуклии с 9.10 утра до 15.35 по местному времени. Каждую минуту в автоматическом режиме регистрировался спектр электромагнитного излучения в диапазоне частот от 0 до 360 кГц. Регистрировалась осциллограмма излучения и проводился её автоматический перерасчёт в амплитудно-частотную характеристику – зависимость величины (силы излучения) от его частоты. Сигнал, который предполагалось зарегистрировать, должен был вызвать увеличение амплитуды сигнала в осциллограмме и резкий подъём уровня амплитудно-частотной характеристики в области низких частот (длинных волн). В интервале от 15.04 до 15.08 произошло схождение Благодатного Огня. Так как регистрация спектра проводилась в автоматическом режиме, а момент появления сигнала на осциллограмме занимает доли секунды, то непосредственно в Храме появление сигнала нами не было отмечено. При последующем анализе (покадровом просмотре записанных осциллограмм) было обнаружено три явных всплеска в электромагнитном спектре излучения, которые могли бы трактоваться как сигналы длинноволнового спектра излучения, то есть как следы электрических разрядов. Для сравнения приведём осциллограмму фонового сигнала, который был снят там же несколькими минутами ранее. Не вызывает никакого сомнения, что появление подобного сигнала вызвано электрическим разрядом... На основании проведённых измерений можно заключить, что в момент схождения Благодатного Огня происходит один или несколько достаточно мощных электрических разрядов, которые, по всей видимости, и являются причиной загорания свечей. Источник накопления электрического потенциала большой мощности достоверно неизвестен. Как всякая научная гипотеза, эта гипотеза имеет право на существование, но нуждается в тщательной проверке. При этом сами исследования явлений, сопутствующих схождению Благодатного Огня, было бы весьма желательно продолжить на ещё более высоком техническом уровне и ежегодно.